7869

BADANIE ELEKTRYCZNYCH ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA Strona 2/8

W celu zmniejszenia szybkości parowania wolframu banki żarówek wypełnia się nie tylko gazami szlachetnymi (argonem, kryptonem), ale także związkami halogenowymi. Wykorzystywany cykl halogenowy polega na tym, że wolfram parujący z żarnika nie osadza się łatwo na wewnętrznej ściance bańki żarówki, lecz łączy się z halogenem i ponownie wraca na żarnik. Skuteczność świetlna żarówek halogenowych osiąga wartość rzędu 30 lnVW Barwa światła jest dogodna dla wzroku. Zaletą żarówek halogenowych, podobnie jak i zwykłych, jest ich prosta budowa nie wymagająca dodatkowego sprzętu. Żarówki halogenowe w porównaniu z konwencjonalnymi mają szereg zalet.

-    wysoki strumień świetlny, niezmienny przez cały czas świecenia,

-    brak zaczernienia bańki materiałem włókna,

-    stała temperatura barwowa w czasie świecenia,

-    większa trwałość,

-    mniejsze wymiary.

Przy użytkowaniu lamp halogenowych muszą być spełnione następujące warunki eksploatacji:

-    należy zachować przypisaną pozycję świecenia,

-    stosować tylko odpowiednie oprawy,

-    nie dotykać banki ręką, gdyż pot wchodzi w szkodliwą reakcję ze szkleni kwarcowym, powodując jego rekrystalizację, zanieczyszczenia żarówki zaleca się wycierać szmatką nasyconą alkoholem.

1.2. Budowa i zasada działania świetlówki

Źródłem światła jest wyładowanie jarzeniowe, odbywające się w mieszaninie argonu z parą rtęci pod ciśnieniem kilkuset paskali. Wyładowanie to poza słabym sinawym jarzeniem emituje niewidzialne dla oka ludzkiego promieniowanie ultrafioletowe, które pada na warstwę związków chemicznych zwanych luminoforami. Luminofory mają zdolność wysyłania promieniowania widzialnego pod wpływem naświetlania promieniowaniem ultrafioletowym (zdolność do fluorescencji). Barwa światła świetlówek zależy od składu luminoforu. Rozróżnia się świetlówki o barwie światła: dziennej, chlodnobialej, białej, cieplobialej.

Rys. 2. Układ połączeń świetlówki: E. E_; -elektrody. Z -zapłonnik. Dł - dławik

Podstawowym elementem świetlówki jest rura wypełniona rozrzedzonym argonem i niewielką ilością rtęci, pokryta od wewnątrz warstwą luminoforu i zakończona z obydwu stron spiralnymi elektrodami wolframowymi. Praca świetlówki możliwa jest we współdziałaniu z zapłonnikiem i dławikiem.

Zapłonnik służy do zapalenia świetlówki. Jego budowa jest przedstawiona na rys. 2. Gdy układ jest wyłączony, zapłonnik pozostaje otwarty. Po jego włączeniu na elektrodach występuje całkowite napięcie sieci powodujące wyładowanie tlące. Wydziela się przy tym energia cieplna, która powoduje wygięcie elektrody bimetalowej i zwarcie elektrod w zapłonniku. Następuje