- koordynowanie; rozkazywanie;
- kontrolowanie
są to funkcje lub czynności - powinien je spełniać każdy przełożony. Współczesny schemat zarządzania:
1. planowanie
2. organizowanie;
3. motywowanie;
4. kontrolowanie
(bardzo istotna jest powyższa kolejność)
1. PODZIAŁ PRACY - im bardziej się ludzie specjalizują, tym bardziej sprawnie mogą wykonać swoją pracą. Przykładem stosowania tej zasady jest współczesna linia montażowa.
2. AUTORYTET - kierownicy muszą wydawać polecenia, aby prace były wykonywane. Autorytet formalny daje prawo do rozkazywania, ale nie zawsze wymusza posłuszeństwo, jeśli nie będzie autorytetu osobistego (np. wynikającego z wiedzy).
3. DYSCYPLINA - członkowie organizacji powinni przestrzegać przepisów i uzgodnień rządzących w danej organizacji. Wg Fayala - dyscyplina wynika z dobrego prowadzenia na szczeblach, ze sprawiedliwych układów (np. ustalenie wynagrodzenia za zwiększoną wydajność) oraz rozsądne stosowanie kar za wykroczenie.
4. JEDNOŚĆ ROZKAZODAWSTWA - każdy pracownik powinien otrzymywać rozkazy tylko od I-ej osoby. Fayal uważał, że jeśli pracownik podlega więcej niż jednemu przełożonemu następuje sprzeczność poleceń i zakłócenie autorytetu.
5. JEDNOLITOŚĆ KIEROWNICTWA - operacje w organizacji, które prowadzą do jednego celu powinny być przedmiotem kierowania przez I-ego kierownika, posługującego się jednym planem; np. dział personalny nie powinien mieć żadnych kierowników, z których każdy stosuje inną politykę zatrudnienia.
6. PODPORZĄDKOWANIE INTERESU OSOBISTEGO INTERESOM OGÓŁU - w żadnym przedsięwzięciu interesy pracowników nie powinny przeważać nad interesami organizacji jako całości.
7. WYNAGRODZENIE - powinno być sprawiedliwe zarówno dla pracowników jak i pracodawców.
8. CENTRALIZACJA - ograniczenie roli podwładnych w podejmowaniu decyzji oznacza centralizację, zaś zwiększenie ich roli oznacza decentralizację. Fayal uważał, że kierownicy powinni zachować ostateczną odpowiedzialność, ale jednocześnie są zobowiązani do zapewnienia podwładnym dostatecznych uprawnień, by mogli właściwie wykonać swe zadania. Problem polega na znalezieniu w każdym przypadku właściwego stopnia centralizacji.
Centralizacja - polega na władzy jednostki.
Decentralizacja - władza rozdrobniona.
zadania = uprawnienia = odpowiedzialność z = u = o
Zasada współodpowiedniości lub kongruencji
9. HIERARCHIA - linia władzy w organizacji - dziś często przedstawiana w postaci prostokątów i odcinków na schemacie organizacyjnym - przebiegają od naczelnego kierownictwa do najniższego szczebla w przedsiębiorstwie.
Połączenie pomiędzy kierownikami na tym samym szczeblu (z pominięciem drogi służbowej) nazywa się mostem lub kładką Fayala.
HETERARCHIA - polega na tym, że jest się jednocześnie podwładnym, ale i przełożonym.
2