Wykroczeniem skarbowym jest czyn, którego wartość mienia uszczuplonego lub narażonego na uszczuplenie przekracza wartość progu ustawowego. Oddzielając przestępstwo skarbowe od wykroczenia skarbowego ustawodawca posługuje się pojęciem progu ustawowego.
Próg ustawowy zdefiniowany jest w Słowniczku Wyrażeń Ustawowych w art. 53 KKS. Przepis ten wskazuje, że wykroczenie skarbowe jest to czyn w przypadku którego wartość mienia uszczuplonego lub narażonego na uszczuplenie nie przekracza 5 - krotności minimalnego wynagrodzenia.
Wart. 1 KKS ustawodawca zawarł wspólną definicję pojęcia przestępstwa skarbowego i wykroczenia skarbowego. Obydwa mieszczą się w nadanym wobec nich pojęciu jakim jest czyn zabroniony bądź czyn karalny.
Elementy wspólne przestępstwa skarbowego i wykroczenia skarbowego:
1. Ma to być czyn (zachowanie)
Taki czyn może być popełniony z działania jak też z zaniechania. Działanie to ruch aktywny, zaniechanie zaś to powstrzymanie się od działania. Przestępstwa i wykroczenia skarbowe z zaniechania może popełnić nie każdy tylko taka osoba, która znajduje się w pozycji gwaranta tj. taka na której ciąży ustawowy obowiązek niedopuszczenia są wystąpienia skutków przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.
2. Wina takiej osoby (może wystąpić jako umyślność bądź nieumyślność)
Umyślność zakłada istnienie zamiaru popełnienia przestępstwa, a zamiar ten może wystąpić w 2 postaciach:
— jako zamiar bezpośredni, kiedy ktoś chce popełnić przestępstwo (w celu)
— to zamiar ewentualny. To sytuacja, kiedy sprawca nie chce popełnić przestępstwa, przewiduje jednak, że jego zachowanie może doprowadzić do przestępstwa i na to się godzi.
Nieumyślność to naruszenie reguł ostrożności wymaganych w relacjach danego rodzaju. Prawie wszystkie przestępstwa określone w KKS wymagają umyślności. Nieumyślne są rzadko np. nieumyślne przestępstwo celne, paserstwo dewizowe.
Odpowiedzialność w KKS jest oparta prawie wyłącznie na umyślności działania. Granica wieku od którego zależy możliwość popełnienia przestępstwa i wykroczenia skarbowego to lat 17 w chwili popełnienia czynu.
3. Społeczna szkódI iwość czynu
Po to aby można mówić o przestępstwie lub wykroczeniu skarbowego, czyn realizujący opis przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego musi być społecznie szkodliwy w stopniu wyższym lub znikomy.
4. Czyn taki ma być zabroniony przez ustawę obowiązująca w czasie jego popełnienia.
Zasada: NIE MA PRZESTĘPSTWA BEZ USTAWY, NIE MA WYKROCZENIA BEZ USTAWY tzn. nie można odpowiadać wsteczna coś co w chwili czynu nie było przez ustawodawcę opisane w części szczególnej jako przestępstwo lub wykroczenia nawet jeśli następnie ustawodawca zdecydował się na nazwanie takiego zachowania przestępstwem skarbowym i wykroczeniem skarbowym.
Formy stadialne przestępstwa i wykroczenia skarbowego
1. Dokonanie (uskutecznienie przestępstwa)
2. Usiłowanie
Polega na podjęciu zachowania zmierzającego typowo i bezpośrednio ku dokonaniu, które jednak nie następuje. Odmianą usiłowania jest tzw. Usiłowanie nieudolne. To taka sytuacja, kiedy dokonanie obiektywnie nie jest możliwe ze względu na zastosowanie środka nie nadającego się do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego albo brak jest przedmiotu, którym można by było popełnić przestępstwo.
3. Przygotowanie
Przygotowanie z kolei to podjęcie zachowania mającego stworzyć możliwość podjęcia działania zmierzającego bezpośrednio ku dokonania W przypadku wykroczenia skarbowego odpowiedzialność wchodzi w grę tylko za dokonanie. W przypadku przestępstwa skarbowego odpowiedzialność za usiłowanie wchodzi w grę wtedy tylko gdy przestępstwo usiłowane jest zagrożone karą powyżej 1 roku pozbawienia wolności, (górna dranica)
Oprócz tego wtedy, gdy zagrożona jest wprawdzie niższą karą, ale przy konkretnym przestępstwie ustawodawca wyraźnie przewiduje karalność także za usiłowanie.
Przygotowanie natomiast w przypadku przestępstwa skarbowego wchodzi w grę wtedy tylko, gdy wyraźny przepis ustawy przewiduje taką możliwość np. przygotowanie do fałszerstwa akcyzowego.
Formy zjawiskowe przestęjistwa skarbowego i wykroczenia skarbowego
1. Sprawstwo jako jednosprawstwo albo wielosprawstwo przy czym odmianą wielosprawstwa są
— współ sprawstwo. Współpraca zakłada działanie wielu osób wspólnie i w porozumieniu.
2