100286

Rodzaje actiones:

-każde prawo podmiotowe chronione odrębnym powództwem (actio)

-actiones cjyjles - oparte na ius civile

*actioncs in rem - powództwa rzeczowe, chroniące praw podmiotowych bezwzględnych (praw rzeczowych), skuteczne wobec wszystkich naruszających cudze prawo do rzeczy, w intentio tylko że sporna rzecz należy do powoda, konsumpcja nie następowała ipso iure w momencie litis contestatio, określano je także jako vindicationes

*actiones in personom - powództwa osobowe, wnoszone tylko wobec korrkretnej osobie, zazwyczaj dłużnik będący w stosunku obligacyjnym, niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania itp., wymieniano z nazwiska i imienia obie strony a konsumpcja z mocy prawa po litis contestatio -actiones honorariae - oparte na prawie pretorskim:

*actiones in faktum concentae - oparte na fakcie, pretor udzielał ochrony procesowej po stwierdzeniu przez sędziego opisanego w formułce faktu

*actiones ficticiae - oparte na fikcji, pretor fikcyjnie przyjmował jakiś element w rzeczywistości nie istniejący    a potrzebny

•powództwa z przestawionymi podmiotami - gdy kto inny byl podmiotem prawa lub obowiązku a kto inny robił lub przeciw komu robiono a actio użytek -actio utilis - zmodyfikowane już istniejące powództwo prawa cywilnego lub pretorskiego -actio directa - nic zmienione

-actiones noenales - do dochodzenia pewnej kwoty tytułem kary prywatnej

•actiones rei nersecutoriae - do dochodzenia wyrównania szkody wyrządzonej deliktem

-actiones mixtae - w celu dochodzenia odszkodowania jak i ukarania sprawcy

-actiones per pętane - powództwa, które nie ulegały przedawnieniom

-actiones tenworales - czasowe, mogły być wnoszone tylko w ciągu pewnego czasu (głównie

prawa pretorskiego)

-actiones stricti iuris - powództwa ścisłego prawa, sędzia musiał się ściśle trzymać poleceń zawartych w formułce (z kontraktów jednostronnie zobowiązujących - literalne, werbalne i pożyczka, a także z deliktów)

-actiones bonae fidei - powództwa oparte na dobrej wierze, nie określano kwoty w formułkach, sędzia mógł się opierać także na zasadach słuszności i dobrej wiary (poza ustawami), (kontrakty konsensualne i realne ale rue pożyczka !!!

-actiones arbitrariae - skargi arbitralne z dodatkowymi upoważnieniami dla sędziego -konkurencja pow^rództw - gdy do ochrony jakiegoś uprawnienia prawo przewidywało kilka powództw' - wtedy powód miał prawo wyboru jednego z nich ale tylko do momentu litis contestatio

-kumulacja powództw - cel powództw różny - z deliktów - kradzież - zwrot rzeczy + podw^rójna wartość