100752

zwracał uwagę na racjonalizm ustawodawcy (suwerena), a także na takie czynniki, jak racjonalna kalkulacja i opinia publiczna, które ograniczają suwerena.

Rudolf von Ihering (1818 - 1892)

Byl wybitnym znawcą prawa rzymskiego. Miał ambicję uczynienia z prawoznawstwa nauki takiej, jak nauki przyrodnicze. Pierwszym jego celem było zwrócenie uwagi na pojęcia prawne. Mówił, że prawa rzymskiego nie sposób zrozumieć bez znajomości realiów społecznych. Podkreślał, że ze względów dydaktycznych praktyczne jest przedstawienie prawa jako konstrukcji logicznej, ale nie ma to wiele wspólnego z realiami życia. Twierdził, że dla rozumienia prawa zawsze należy zadać pytanie o cel normy prawnej. Każda norma prawiia jest efektem jakiejś potrzeby społecznej, jakiegoś celu, który należy uznać za twórcę prawa. Cel ten (interes) nie jest celem indywidualnym ustawodawcy, ani idealnym, ani ponadczasowym. Zmienia się zależnie od sytuacji społecznej. Uważał, że celem będącym u źródeł prawa jest istnienie społeczeństwa. Prawo jest formą zapewnienia istnienia społeczeństwa, a społeczeństwo w tym celu tworzy państwo. Definiował prawo jako: prawo są to reguły stworzone pizez przymus państwa w celu zabezpieczenia warunków życiowych społeczeństwa. Według niego każda norma prawna jest nie tylko normą wiążącą w wyniku stosowania przymusu państwowego, ale także wyrazem potrzeb społeczeństwa (historycznie zmiennych). Nadal pozytywizmowi kierunek socjologiczny. Przedmiotem zainteresowania Iheringa było nadal prawo pozytywne, historycznie uwarunkowane, ale rozpatrywane w kontekście jego społecznego funkcjonowania. Twierdził, że pojęcie prawa jest pojęciem dwoistym, obejmującym z jednej strony cel, z drugiej strony środek do jego osiągnięcia Domagał się realistycznego spojrzenia na prawo (nie sprowadzania prawa do treści ustaw). Za najlepszą szkolę poszanowania prawa uważał obronę posiadania i własności, czyli prawo cywilne.

Metodologia prawnicza podzielona na trzy szczeble:

1)    analiza części ogólnych i szczegółowych

2)    koncentracja, formułowanie zasad systematyzujących prawo, określających jego cel (ideologicznych)

3)    konstrukcja, synteza poprzednich, dająca spójny system, odpowiedni dla rzeczywistości społecznej, ujmował cel prawa jako realizację różnych interesów, jest społeczny; rygorystyczne zastosowanie formy sprzyja wolności rozumianej jako poiządek społeczny (pewność prawa), jednak treść (cel) uznawał za najwyższą wartość; nie istnieje prawo naturalne, jednak żywiołowy rozwój prawa źle na nie wpływa, kształtowanie się prawa to ciągła walka interesów, jest zawsze kompromisem,

Georg Jellinek( 1851 - 1911)

Społeczeństwo - ogól ujawniających się w świecie zewnętrznym psychologicznych związków między ludźmi

Prawo- regulujący zew zachowanie się ludzi względem siebie zespól norm, ustanowionych przez uznany autorytet zew przestrzeganie zagwarantowane przez silę wyższą 2 ustrój—* podział władzy

PAŃSTW0=SP0L+WL SUW+TERYT. Funkcja państwa- bronić jednostk, teryt, pozycji w stosunkach zew, działalność prawotwórcza 3 koncepcja psych- norma obowiązuje tz że jest zdolna do oddziaływania na człowieka gwarancja człowieka

Prawem są normy które