103296

które zajmują się rozliczeniami krajowych stron umowy. Rozwinięte umowy wymagają oddzielnych umów kupna-sprzedaży jednak i tak zapłata nie odbywa się bezpośrednio, ale następuje wpłata we własnej walucie na konto bankowe a rozliczenia dokonuje firma pośrednicząca. Firma pośrednicząca dostaje za swoje działania prowizję. Kon trak l kompensacyjny.Jest to typowy kontrakt handlowy. Ceny i wartość kontraktu określane sq w wolnej walucie z przeliczeniem za pomocą odpowiedniego kursu lub w walucie importera i eksportera stosując odpowiednie kursy przeliczające. Jeśli po każdej stronie uczestniczą dwie firmy to wymiana między firmami kr ajowymi ma charakter gotówkowy. Jeśli przewiduje się wystąpienie szpicy kompensacyjnej to ustala się sposób jej pokrycia. Najłatwiejszą formą likwidacji szpicy jest dostawa towaru w późniejszym czasie. Transakcje kompensacyjne są pierwowzorem umów clearingowych zawieranych między państwami o niewymienialnych walutach lub mających trudności płatnicze.

3.    Transakcje wzajemne polegają na uzależnieniu dokonania zakupu importowego od uzyskania zobowiązania eksportera, że w okr eślonym czasie zakupi on u kupującego lub u innego wskazanego przedsiębiorcy określone dobra lub usługi albo też spowoduje ich zakup przez inne przedsiębiorstwo zagraniczne - do wysokości ustalonego z importerem procentu wartości swego eksportu.

4.    Transakcje samosplaty obejmują zwykle długoterminowe porozumienia i kontrakty dotyczące zakupu za granicą najczęściej na warunkach kredytowych:kompletnych obiektów przemysłowych, linii technologicznych lub know-how. Spłata zobowiązań przedsiębiorstwa importującego następuje przez dostawy określonych artykułów na rzecz eksportera, w określonym czasie. Dostawy te obejmują zazwyczaj produkty wytworzone dzięki uruchomieniu zakupionego sprzętu inwestycyjnego lub licencji. Transakcje samospłaty są relatywnie nową formą umów handlowych. Ze względu na swój cliarakter są to zazwyczaj porozumienia długoterminowe zawierane na okres 5-15 lat i o dużej skali. Transakcje samospłaty są najczęściej wykorzystywaną formą w handlu krajów rozwijających się z krajami wysoko rozwiniętymi. Motywem zawierania tych umów przez kraje rozwinięte jest zagwarantowanie sobie długoterminowych dostaw minerałów i surowców strategicznych. W przypadku krajów rozwijających się przyczyną stosowania transakcji samospłaty są np. ujemny bilans płatniczy, fluktuacja kursu walutowego lub brak wymienialności waluty czy konieczność refinansowania długo- i średnioterminowego zadłużenia.

5.    Transakcje typu offset są stosowane zazwyczaj w przypadku dokonywania przez importera dużych zakupów. Przedmiotami transakcji są środki transportu, np. samoloty pasażerskie, systemy telekomunikacyjne lub sprzęt wojskowy, np. systemy wczesnego ostrzegania. Stronami umowy są zwykle wielkie korporacje i rządy państw. W umowach

offsetowych strona kupująca uzależnia dokonanie zakupu <xl uzyskania konkretnej korzyści

przemysłowej lub handlowej. Może ona dotyczyć wymogu zawarcia w produkcie finalnym

elementów lub podzespołów wyprodukowanych w kraju importera lub koprodukcji

wymagającej transferu technologii lub know-how o znaczeniu strategicznym, długoterminowych zobowiązań eksporterów technologii do zakupu dóbr lub usług w kraju importera. Wysokość zobowiązań offsetowych strony eksportującej może się wahać w granicach od 30% do 100% wartości kontraktu. Wypełnianie zobowiązań offsetowych trwa od 1 roku do 10 lat. Transakcje offsetowe są formą transakcji wiązanych najczęściej stosowanych w USA. Kontrakty offsetowe (obejmujące sprzedaż broni i sprzętu wojskowego) pojawiły się po raz pierwszy w końcu lat 50. XX wieku w handlu między USA, Japonią i Europą Zachodnią.

Rozliczenia transakcji klasycznych i wiązanychWażnym elementem polityki cenowej w handlu międzynarodowym jest negocjowanie cen i zabezpieczenie zapłaty za sprzedawane produkty. Rozliczenia transakcji handlowych są zróżnicowane i złożone.

W praktyce zawierania transakcji importowo-eksportowych wykształciły się dwie formy