103433

uprawnionego: dzielą się na: wolności prawnie chronione - opierają się na możności podejmowania czynowi na zakazie ingerencji innych podmiotów, szczególnie państwa,

•    prawa-upoważnienia - uprawnienia do dokonywania prawnie istotnych czynności konwencjonalnych, są one podstawą czynności prawnych, w prawie publicznym nazywane są kompetencjami, w przeciwieństwie do wolności prawnie chronionych, oprócz zakazu ingerencji innych podmiotów w zachowania uprawnionego, prawa-upoważnienia mogą przewidywać obowiązek innego podmiotu do działania,

•    immunitety - niepodleganie kompetencji innych podmiotów, mających co do zasady szerokie zastosowanie.

•    przywileje - podmiotowi przysługują pewne prawa w sposób wyłączny lub jest on traktowany w sposób szczególnie korzystny,

•    uprawnienia sensu stricto (uprawnienia do zachowań innych podmiotów) - uprawnieniu osoby A odpowiada obowiązek osoby B działania w określony w normie sposób.

7.    Prawo podmiotowe.

Prawem |>odmiotowym nazywa się uprawnienia służące podmiotowi prawa (przede wszystkim osobie fizycznej lub prawnej).

Wg koncepcji prawno-naturalnej niektóre prawa podmiotowe (szczególnie wolności) maja charakter przyrodzony, są niezbywalne, nie są przedmiotem stanowienia a jedynie potwierdzenia czy proklamacji.(charakter deklaratoryjny), wypływają bowiem z godności człowieka.

Wg innych koncepcji maja charakter prawa pozytywnego, ale są szczególnie chronione, gdyż pozwalają na realizację wolnej woli każdego człowieka i sprzyjają ochronie interesu społecznego. Prawa podmiotowe są formułowane na podstawie prawa w sensie przedmiotowym. Wyróżnia się prawa podmiotowe proste i złożone, skuteczne wobec wszystkich (erga omnes) i skuteczne tylko między określonymi podmiotami (inter pares) oraz majątkowe i osobiste.

8.    Kompetencja-

Kompetencja to upoważnienie danego podmiom do dokonania doniosłej prawnie czynności konwencjonalnej: skorzystanie z tego upoważnienia rodzi po strome innego podmiotu obowiązek określonego zachowania. De facto składają się wiec na nią dwie normy określająca podmiot przedmiot i sposób dokonania czynności konwencjonalnej oraz nakładająca na inny podmiot obowiązek określonej reakcji. Pojęcie kompetencji odnosi się do organów państwa, samorządu terytorialnego, zawodowego lub innych organów pełniących funkcje władcze. Kompetencja łączy się często z obowiązkiem działania podmiotu uprawnionego (np. obowiązek sądu wydania wyroku), może im być jednak pozostawiony pewien luz decyzyjny. Przez zakres kompetencji rozumie się:

•    właściwość rzeczową (zakres spraw co do których mogą być podjęte decyzje władcze),

•    właściwość miejscową (obszar, a którym organ może podejmować decyzje).

•    właściwość hierarchiczną (zakres spraw, co do których mogą być podejmowane decyzje ze względu na usytuowanie w hierarchii organów).

Szczególnym rodzajem kompetencji są tzw. prerogatywy, czyli uprawnienia głowy państwa do podejmowania decyzji nie podlegających kontrasygnacie.

9.    Reguły i zasady prawne.

•    normy-reguły: adresat normy może spełnić obowiązek lub go naruszyć, tertium non damr (trzeciej możliwości nie ma - nie można takiego obowiązku spełnić w mniejszym lub większym stopniu),

•    normy-zasady: mogą być przedmiotem uzgodnienia npdsL oceny stanu faktycznego, kompromisu: wyróżnia się zasady w sensie dyrektywalnym (wskazują co być powinno) i w sensie opisowym (opisują wzorzec powinnego zachowania).

10.    Rodzaje sankcji prawnych.

Przez sankcję rozumiemy przede wszystkim dolegliwość, jaka spotyka osobę naruszającą normy, ale także gratyfikacje za zachowania zgodne z normą. Pojęcie to rozpatrywać można w ujęciu językowym i realnym. Wyróżnia się 3 rodzaje sankcji:

egzekucyjna - przymusowe wykonanie tego bo było przedmiotem niedopełnionego obowiązku lub przymusowe unicestwienie tego. co zostało przez adresata uzyskane w wbrew zakazowi, sankcja nieważności (bezskuteczności) czynności konwencjonalnej ? odebranie skuteczności prawnej czynnościom konwencjonalnym podjętym z naruszeniem obowiązków, przekroczeniem kompetencji itp.; może przybrać dwie formy: nieważność bezwzględna (zawarta w leges perfectae) ? wadliwa