Według Freuda każdy z nas przechodzi przez kolejne stadia rozwoju psychoseksualnego - rozwoju libido - fazę narcyzmu (noworodek), fazę oralną (od 6 msc), fazę analną (do 2,3 r.ż.), fazę falliczną (od 3 do 4,5 r.ż.), fazę latencjl (od ok. 6 - 10,11 r.ż.) oraz fazę genitalną (okres przedpokwitaniowy i dojrzewania). Rozwój ten nazwany jest psychoseksualnym, ponieważ jego organizacja przebiega wokół sfer erogennych.
Psychoanalitycy wyróżniają dwie klasy popędów - pierwotne ( wrodzone) to takie jak dążenie do zdobycia pokarmu, pragnienie utrzymania optymalnej temperatury ciała. Oraz popędy wtórne - powstałe w wyniku uspołeczniania -potrzeba bezpieczeństwa, potrzeby społeczne itp. Popędy które ukierunkowują ludzkie działanie są z reguły nieświadome. Człowiek nie zna swojej motywacji, nie zdaje sobie sprawy z tego, jakie siły nim żądzą. Pojęcie nieświadomej motywacji jest fundamentalnym terminem psychoanalizy. Nabywanie podstawowych popędów wtórnych odbywa się głównie w środowisku rodzinnym w pierwszych latach życia, to dzieciństwo wywiera wielki wpływ na dalsze losy człowieka.
Dialektyka konfliktów - popędy aktywizują i ukierunkowują ludzkie zachowanie, powodują że jest ono działaniem celowym. Człowiek dąży do zaspokojenia popędów, do uznania. Zaspokojenie potrzeb usuwa napięcie i dają satysfakcję. Konflikt - najważniejsza przyczyna udaremnienia ludzkich dążeń. Klasy konfliktów : konflikty wewnętrzne ( motywacyjne) i konflikty zewnętrzne - z reguły mają charakter interpersonalny. Konflikty są czynnikiem rozwoju i kształtowania osobowości, są one jednocześnie źródłem tragedii.
Sztuka samoobrony - w przypadku konfliktów których człowiek nie umie rozwiązać i frustracji która wywołuje lęk stosuje on pewne mechanizmy obronne, których zbiór tworzy system obronny - „Ja". Mechanizmy te zostały wykryte przez Freuda. Mechanizm obronny - naukowa metoda radzenia sobie z konfliktami -funkcjonuje nieświadomie. Mechanizmu obronne nie rozwiązują konfliktów jedynie łagodzą ich objawy. Czasem nawet wywołują niekorzystne skutki uboczne, nie eliminują rzeczywistych konfliktów motywacyjnych I interpersonalnych. Mechanizmy obronne :
Usunięcie ze świadomości lub utrzymywanie poza świadomością myśli, wyobrażeń i wspomnień, które są bolesne lub budzą lęk (konflikt pomiędzy id i ego)
Student zapomina o terminie egzaminu. Pacjent zapomina o terminie wizyty.