104159

„Uniwersabiy preskryptywizm” by R. M. Hare. „Przewodnik..." rozdz. 40

U.p. ma ustalić, gdzie w teoriach etycznych jest błąd. a gdzie trafna intuicja. Cel -> synteza trafnych intuicji. Teorie etyczne: deskryptywistyczne & nondeskryptywistyczne.

I    I

sądy moralne mogą być prawdziwe lub fałszywe.    a nie!

teoria warunków prawdziwości - rozumieć znaczenie zdania to tyle, co rozumieć, jakie są warunki prawdziwości sądu formułowanego przez to zdanie. Tej teorii jednak nie lubimy („błąd deskryptywistyczny” -Austin), ponieważ istnieją przecież wypowiedzi, których znaczenie nie jest określone wamnkami prawdziwości, np. rozkazy. Ale. niech będzie, znaczenie zdania jest CZĘŚCIOWO określone przez warunki jego prawdziwości. Zdanie jest opisowe w sensie mocnym (=czysto deskryptywne). wtw jego znaczenie zostało w pełni określone przez warunki prawdziwości.

Deskryptywizm etyczny - odnosi się do sądów moralnych.

Nondeskrvptvwizm etyczny (ni preskryptywiści) - w znaczeniu sądów zawarty jest element preskryptywny/oceniający/emotywny, tj. wyrażający nakazy, oceny lub postawy akceptowane bez względu na warunki prawdziwości tych sądów. Za Kantem.

Teorie opisowe: naturalizm    &    intuicjonizm.

I    I

można zdefiniować terminy moralne.    nie można!

Zarówno namralizm jak i intuicjonizm to teorie deskryptywistyczne. Argument przeciwko: obie prowadzą do relatywizmu! I warunki prawdziwości (w naturalizmie) i przekonania moralne (w intuicjon izmie) zależą od tego. jak definiuje je społeczeństwo.

W deskryptywizmie (naturalistycznym) znalazł się też subiektywizm. Ten jest prosty: „powinien” bądź „nie powinien" = „pochwalam" lub „nie pochwalam" (dopuszcza podmiot zbiorowy). Tak naprawdę subiektywizm « intuicjonizm.

Preskryptywizm = emotywizm (teoria nondeskryptywna). Szuka reguł rozumowania rządzących myśleniem moralnym. Łączy reguły nakazów z regułami rządzącymi słowami „powinien", „musi" w ich znaczeniu moralnym. (Te pozostają do nakazów w podobnym stosunku jak oznajmiające zdania modalne do luemodalnych - cokolwiek to znaczy :P).

Preskryptywizm uniwersalny - sądy „powirmościowe” są nakazami; od rozkazów różnią się tym. że są uogólnialne.

Preskryptywizm c klasy uiternalistyęznyęh teorii etycznych. Zgodme z nimi zaakceptować sądy moralne = mieć motyw do działania, (uwaga: „zaakceptować” nie mylić z „uznać prawdziwość" - wtedy byłby to subiektywizm!).

Eksterna li z m - uznajemy coś za słuszne mezależnie od motywacji.

Ciekawostki na zakończenie:

•    akrazja = słabość woli.

•    czy „powinien” da się wywieść z „jest"? Naturalizm & intuicjonizm tak. preskryptywizm: nie.

•    problem „innych umysłów". Czy ma sens wyobrażanie sobie, że jestem kimś innym? Czy byłbym to jeszcze ja?