104656

KOŚCIÓŁ KATOLICKI W SPORZE Z LIBERALIZMEM I SOCJALIZMEM

•    Papież Pius VI już w marcu 1790 r. potępił Deklarację Praw Człowieka i Obywatela

-    ostrzegał przed samowolę jaką ów dokument wyraża i wyzwala

-    mówi o równości i wolności wyuzdanej

-    „wolność myślenia i działania, którą Zgromadzenie Narodowe daje w społeczeństwie jako nieprzedawnione prawo natury, jest przeciwna prawu ustanowionemu przez Boga - Stwórcę”

•    Tym samym kościół opowiada się przeciwko całej epoce nowoczesnej — racjonalne samookreślenie jest traktowane jako zerwanie z wiarą - oddzielenie człowieka od Boga

•    „Ecclesiam Christi" - bulla przeciwko karbonariuszom (1821)

•    „QtJo grwiord' - bulla potępiająca masonerię (1826)

•    Grzegorz XVI - w 1831 wydaje bullę „Solid t udo ecdesariiwn” poświęconą prądom emancypacyjnym w Ameryce Łacińskiej •— przypomina że wszelka władza pochodzi od Boga dlatego należy się poszanowanie każdej władzy sprawowanej faktycznie — wyraźnie sprzeciwia się zasadzie suwerenności narodu - w brewe „Imensa Christi" potępia powstanie listopadowe — następnie w encyklice „Cum priminf wyraża ubolewanie nad tym że bunt szerzy się pod hasłami chrześcijańskimi

•    Pius IX : encyklika „Quanta curcT (1864): nie można usunąć Boga i wartości chrześcijańskich z życia społeczeństwa obywatelskiego — racjonalne samookreślenie jest w rzeczy samej destrukcją

•    odrzucał koncepcję racjonalnej legislacji gdyż narusza ona „zupełnie najpewniejsze zasady zdrowego rozumu”

-    do encykliki dołączono Syllabus podsumowujący na podstawie dokumentów kościoła błędy epoki: kategorycznie mówi o tym że żaden papież nie może uznać „postępu, liberalizmu i współczesnego państwa"; sprzeciwia się laicyzacji - świecka władza państwowa nie może być najwyższym autorytetem któremu podporządkowany ma być kościół.

• Leon XIII - encyklika „Rerum novariuu” (1891)

-    papież reformator który w końcu przyznaje iż sprzeciw kościoła wobec epoki nowoczesnej nie ma sensu, gdyż nastąpiła głęboka nieodwracalna przemiana - trzeba to zaakceptować

-    ponadto nowa epoka nie zniszczyła własności prywatnej tym samym w jakimś stopniu zachowała porządek naturalny

-    „RN” jest także wyrazem niepokoju kościoła wobec rosnących w siłę lewicowych mchów robotniczych, dlatego jest ona poświęcona w głównej mierze „kwestii robotniczej"

•    potępiając socjalizm należało wesprzeć jego wrogów

-    w encyklice „Aetemi Patris" Leon XIII postuluje ustanowienie tomizmu oficjalną nauką kościoła: dlaczego:

a)    tom izm określał historię jako proces

b)    normy prawa ustala per moditn conclusionis — jest to sfera praw fundamentalnych obowiązujących wszystkich ludzi

c)    jednak prawa powstawać też mogą per modum determinationis - prawo są owocem ludzkiego wysiłku-----

wyrażała się w tym aprobata dla koncepcji racjonalnego samookreślenia ale w granicach wyznaczonych przez owe prawa ftmdamentalne

•    wnioskiem który wynika z tychże praw jest to że nigdy nie będziemy mieli do czynienia ze stanem pełnej równości (contra socjalizm)

-    wolność oznacza dążenie do jakiegoś wyższego celu - podporządkowanie jej temu celowi i tym samym

narzucenie samemu sobie pewnych ograniczeń (wolność i wiara nie muszą się nawzajem wykluczać).....

meograniczona decyzja może przerodzić się w samowolę (contra liberalizm)

-    docenia on osiągnięcia liberalizmu w zakresie swobody opinii ale przestrzega przed rządami opinii — idąc dalej zadawał pytania o demokrację — nie mógł zaakceptować zasady suwerenności narodu — wysunął koncepcję kompromisową - istnieje zwierzdinictwo jako takie ale należy ono tylko do Boga. natomiast jego konkretyzacja może odbywać się przy udziale ludu

•    dokładając socjalistom mówił że świat bez cierpienia, nędzy itd. jest nie możliwy gdyż na człowieku ciąży piętno grzechu pierworodnego — rewolucja która będzie chciała to zmienić będzie wystąpieniem przeciwko naturalnemu porządkowi rzeczy

-    podaje pomysł jak złagodzić oblicze drapieżnego liberalno - kapitalistycznego systemu: należy wzbogacić go o wartości chrześcijańskie - po raz pierwsze pojawia się określenie chrześcijańska demokracja - wzywa do „dobroczynnej akcji chrześcijańskiej dla ludu” - przyznawał że robotnicy mają prawo do „słusznej miary zapłaty" oraz uznania „słusznej godności ludzkiej”