104659

Koncepcje jednostki, narodu i państwa w jdeojogjj faszystowskięj

Jednostka

Ideologia faszystowska była antyidywidualistyczna. Gardzono liberalną koncepcją praw podmiotowych jednostki. O ile w liberalizmie jednostka jest podmiotem, państwo zaś istnieje po to aby ułatwić życie jednostkom, o tyle w faszyzmie relacje są odwrotne. To państwo, naród jest podmiotem. Dobro wspólnoty ważniejsze jest od dobra jednostki. W faszyzmie mamy do czynienia z orqanicystvcznvm widzeniem społeczeństwa, w którym jednostka jest tylko częścią tego organizmu, przeznaczoną do realizacji jego funkcji. Jednostka powinna „stapiać się w masę", bezwzględnie podporządkować się celom wyznaczonym przez reżim polityczny, nie próbując poddawać je racjonalnej krytyce. Jedyne jednostki, które się liczą to nieomylni, charyzmatyczni wodzowie, którym trzeba ślepo ufać.

Wolność jednostki to nie jest indywidualistyczna wolność od ograniczeń (negatywna) lecz wolność pozytywna- czyli robienie tego co powinno się robić.

Naród

Faszyzm opiera się na nacjonalizmie (fanatycznym)- głoszącym przewagę własnego narodu, który

wyzwalał agresję względem innych narodowości uzasadnioną dochodzeniem „słusznych", czy „życiowych" praw narodu (np. rozszerzanie przestrzeni życiowej).

Wojna była określana jako najskuteczniejszy środek osiągania celów państwowych, narodowych.

Działania wojenne miały doprowadzić do przewagi narodowej , rasowej, kulturowej, a nawet cywilizacyjnej państwa faszystowskiego nad innymi narodami.

Pojęcie narodu różnie rozumiane:

> według tradycji niemieckiej, Niemcem jest ten, w którego żyłach rzeczywiście płynie niemiecka krew, a nie ten kto się czuje Niemcem (jednak osoba, która była Niemcem i poślubiła Żyda, automatycznie stawała się Żydem)

r dla włoskich faszystów naród był pojęciem kulturowym- Włochem był ten, kto czuł się Włochem (ekspansja przez system kulturowy)

Wspólnota narodowa była podmiotem. Jej dobro było ważniejsze od dobra jednostki.

Z nacjonalizmem łączą się rasizm oraz antysemityzm, (w Niemczech, gdzie faszyzm przybrał najbrutalniejszą formę, Żydzi pozbawiani praw obywatelskich, a także życia)

Państwo

Państwo dla faszystów to nie miał być „stróż nocny" zajmujący się osobistym bezpieczeństwem obywateli, ale instytucja totalna kontrolująca i reglamentująca wszelkie przejawy żyda ludzkiego. Cechy państwa totalitarnego:

autokratyczna struktura władzy- hierarchia, na której czele wódz nieomylny, a w dalszej kolejnośd lojalni wodzowie (duce, fuhrer)

istnienie masowej monopartii, kierowanej przez dyktatora, ściśle zhierarchizowanej, nadrzędnej wobec administracji państwowej lub śdśłe z nią powiązanej, zrzeszającą do 10% społeczeństwa - ideologia obejmująca wszelkie aspekty życia i wynikająca z niej powszechna indoktrynacja- trzeba służyć celom państwa i kochać państwo (dążenie do kontroli nawet nad sferą przekonań) kontrola kultury, rozrywki, monopol (kontrola) mass mediów ścisła kontrola żyda ekonomicznego

Ustrój faszystowski opiera się na dyktaturze wodza, jako szefa partii i państwa (oprócz tego hierarchia mniejszych wodzów). Wodzem jest ten, kto intuicyjnie lepiej pojmuje dobro wspólnoty. Wódz nie musi mieć autorytetu, ale posiadać charyzmę (itTacjonalizm). Wódz miał być nieomylny, intuicyjnie dyktował cele. Chodziło o wzbudzenie atmosfery zaufania, fanatycznej wiary w niezawodność rozstrzygnięć dokonywanych przez jednostkę. Wodza trzeba było słuchać, ślepo mu wierzyć i nie osądzać. W celu zapewnienia wytrwałości (wojna) przedstawiano dalekosiężne „cele ostateczne", np. panowanie nad światem.