104711

•    Autorytaryzm nie ma totalitarnej ambicji kontrolowania wszystkich pól ludzkiego życia ani roszczeti do monopolu światopoglądowego

Rzadkie przypadki konfliktów ze związkami wyznaniowymi

Posłuszeństwo obywateli (Raczej zakazy i ograniczenia, a nieżeli działania pozytywie)

Brak demagogii społecznej

Etatyzm w gospodarce + rozwijanie potencjału militarnego

•    Sfrustrowanie krajów zwycięskich (Grecja, Włochy) i pokonanych (Turcja, Austria, Węgr)') jako przesłanka do powstawania ustrojów autorytarnych

•    Siła konserwatyzmowi wielkiej własności ziemskiej. Kościołów, aparatów biurokratyczno - militarnych

•    Słaby był przemysł, finanse i handel

•    Robotnicy byli nieliczni ( a i tak część przystała do komunistów)

•    Wśród diłopstwa - sporo bierności politycznej i skłonności konserwatywnych ( w Bułgarii tylko Związek Chłopski był silny - Aleksander Stambolijski)

•    Granice między faszyzmem i autorytaryzmem były nieraz płynne:

Włochy - cechy autorytarne

Austryjacki „klerofaszyzm" i portugalskie „nowe państwo" Salazara Niektóre reżimy usztywniały się, niektóre ulegały erozji (Hiszpania po45r.)

TOTALITARYZMY WE WŁOSZECH I W NIEMCZECH

•    Faszystowski filozof Giovanni Gentile oświadczył, iż faszyzm jest totalitarny

•    Co wyróżnia totalitaryzm Rządy monopartyjne

Monopolistyczne zakusy oficjalnej doktryny politycznej Szczelna kontrola mediów

System policyjnego, terrorystycznego nadzoru nad całym obszarem życia publicznego i prywatnego Centralizm biurokratyczny Formowanie „nowego człowieka"

•    Reżimy faszystowskie, dwie wartości: państwo i naród

We włoskiej wersji państwo uzyskało przewagę (Duce kiepsko oceniał Włochów)

„Wierzyć, być posłusznym, walczyć”

Macliiavelli - paiistwo w stanie zagrożenia musi mieć bezwzględną dyktaturę (lecz u faszystów stała się ona celem) Wódz narodu jest reprezentantem sił wyższych (wszechmoc, nieomylność, siła pokonywania wszystkich nieprzyjaciół) -» sukcesy: likwiduje kryzysy ekonomiczne i bezrobocie, poszerza granice imperium, buduje potęgę państwa Wymaga się bezwzględnego posłuszeństwa wodzowi

We Włoszech wódz był szefem rządu i 6 ministerstw (s.z., s.w., korporacji, wojsk lądowych, marynaiki i lotnictwa). Przewodniczył Wielkiej Radzie Faszystowskiej (superparlament)

Wola wodza miała moc prawa

-    Ustrój wewnętrzny partii regulowały ustawy państwowe (przewaga paiistwa nad partią)

-    Król był wciąż teoretycznie głową paiistwa

Utrzymano fikcję obowiązywania liberalnej konstytucji królestwa (tzw. Karty Albertyńskiej)

Do 1939r. zachowano parlament (wybory plebiscytanie)

-    „Niedokończony” totalitaryzm włoski - oblicze

•    Totalitaryzm hitlerowski stawiał na naród. Wspólnotę narodową reprezentuje jej elita skupiona w partii hitlerowskiej

-    Infrastruktura państwowa (stara pruska tradycja)

Dla fuhrera machina państwowa mogła być wrogiem (?!), ale doskonale ją wykorzystał Wrogość do demokracji, parlamentaryzmu, federalnej struktury paiistwa

Wzorcem dla Trzeciej Rzeszy stał się model partii hitlerowskij uformowany w głównej mierze przez samego Hitlera

•    Brak ciała zbiorowego, pełna hierardiizacja. centralizacja, nominacje od góry do dołu

NSDAP łamała państwowy monopol na używanie zorganizowanej przemocy; SS szybko opanowało niemiecką policję państwową i dyrygowało nią

23 marca 1933r. - ustawa o pełnomocnictwach (pogwałcenie konstytucji)

- Prawo rządu do wydawania ustaw

• Blankietowe uprawnienie dokonywania zmian w konstytucji!

Sierpień 1934r. - po śmierci Hindenburga Hitler połączył urzędy prezydenta i kanclerza tworząc instynicję: „Fuhrera i kanclerza Rzeszy"

Reichstag pozostał jako zgromadzenie mianowańców Hitlera

Lipiec 1933r. -NSDAP jedyną partią Rzeszy

Terror - przekształacał społeczeństwo. więzi społeczne

2