IMG11

CIV V. INTERPRETACJE I KONTROWERSJE

[tj. Emily Bronie] przypadku jest [pytanie]: „Dlaczego nie ma poetek- j -kobiet takich jak ona?”’³.

W odniesieniu zaś do Wichrowych Wzgórz Bwbank dochodu 1 do wniosku, że Emily Bronie nic zajmuje się sprawą

czy dana płeć jest wyższa czy niższa od tej drugiej, a ..męskie" i „kobiece* 1 cechy i postawy są całkowicie podporządkowane przeciwnym sifó® i Eimthiwów i Lintonów¹.

Jako ciekawostkę tylko należy potraktować badania psycha-1 analitycznej szkoły interpretacji na temat Emily Bronie, gdyż tut j wnoszą one nic nowego do stanu wiedzy o Wichrowych Wzgó-rsach, a rekonstruując psychologiczny obraz samej autorki na 1 podstawie jej powieści wysuwają hipotezy, których celem i efdt-1 tem jest raczej poprawność metodologiczna niż merytoryczne po-1 szerzenie skąpego w przypadku Emily materiału biograficznego. I Tak więc np. Romer Wilson '* dowodzi, że Emily Bronił, | z charakteru bardzo męska, zazdrościła bratu, ii jest mężczyzną, §,.

• wynikłe z tego neurotyczne poczucie winy kazało jej stworzjś bohatera (HcathcliflEa) wcielającego do i zabić go, po czyn j musiała zabić samą siebie. Według innej badaczki spod tegsl znaku, Virginii Moore Emily zapewne posiadała podswtatkśat j tendencje homoseksualne t ich projekcją jest HcathcIifF, w które 1 go wcieliła swoje erotyczne marzenia, a gdy zdała sobie z tegf' sprawę, postanowiła umrzeć.

Hipotezy takie uderzają naiwnością, lecz mogą świadczy* | o fascynacji krytyków nie tylko twórczością Emily Bronte, j|H także zagadkami jej życia.

VI. MORALNOŚĆ „WICHROWYCH WZGÓRZ”

Przekaz moralny. Jak wynika z początkowych ocen i z tych kilku reprezentatywnych interpretacji największe kłopoty sprawia krytykom wyabstrahowanie z Wichrowych Wzgórz przekazu moralnego, ustalenie czy w ogóle zawierają one konkretny przekaz filozoficzny lub moralny, a w konsekwencji, jaką ocenę moralną zastosować do całości? Z trzech kontrowersyjnych sądów: że książka jest niemoralna; że jest amoralna; i że jest moralna — chyba ten trzeci jest najtrafniejszy. Trzeba jednak przyznać, że w Wichrowych Wzgórzach mamy wyraźną konfrontację dwóch światów, i że każdy z nich rządzi się własnymi prawami moralnymi, które jej bohaterowie realizują w postępowaniu; a także, że autorka skłania się bardziej ku moralności Wichrowych Wzgórz z ich bardziej heroicznym systemem postulatów — hartu ducha i ciała, odwagi, prawdy, stałości i wierności uczuć niezależnie od kar i nagród społeczeństwa.

Drozdowe Gniazdo posiada własne zasady uczciwości, przyzwoitości i humanitaryzmu, lecz od pierwszej chwili naszej znajomości z tym „niebem”, co ze strachu na każdy podejrzany szmer wypuszcza psy na nieznajomych i odpędza chłopca od drzwi, choć nie wyrządził jego mieszkańcom żadnej krzywdy, moralność świata Lintonów będzie podejrzana. Edgar na pewno jest dobrym człowiekiem, z natury miękkim i uległym (co ułatwia dobroć), lecz jego postawa, w przeciwstawieniu do odczutej moralności Katarzyny zdradza cechy moralności wyuczonej; taki jest głębszy sens oskarżeń Heathcliffa, gdy szydzi z jego „humanitarnego” postępowania z chorą Katarzyną. Konwencjona-lizm jego moralności ujawnia się również w postępowaniu z.lza-belą. Mimo że kocha siostrę i nie jest z natury zawzięty ani okrutny, po jej ucieczce z domu i małżeństwie z Heathcliffem zachowuje się jak obrażona głowa rodziny, którą zniesławił postępek niegodny panny z dobrego domu.

1

|.-5. Ew bank, Tkeir Proper Spherę: A Siudy 0/ tk$ BnZt | jimm ot Ear/y Pictonm EtmaU Stntlun, rozda. III: Emily Hrotui: Tk Womnn tt'm#r tu Pati, Goteborg and London i966, i. 155.    I

^M Ibidem, s. 88.

¹³ R. Wilson, AU Ahm*. Tht l.tjt and Ihn utt Huiory ol bmtłyjj* Bronie? London 1928.

“ V. Moore, Tkt Life and Etigtr Death af łinnty Branli, Lot I don 1956.