104741

Praska „Wiosna" Temat nr 50

•    sytuacja w Pradze była gorąca po brutalnym stłumieniu przez władzę demonstracji studenckich na jesieni 1967 roku

•    narastała krytyka konserwatywnego komunizmu uprawianego przez kierownictwo Komunistycznej Partii Czech, na której czele od śmierci Klementa Gottwlada stał przywódca partyjnego „betonu" - Antonin Novotny

•    4 I 1968 - na czele partii staje Aleksander Dubcek. liberał i zwolennik zmian przeprowadzanych pod hasłem „socjalizm z ludzką twarzą" - Antonin Novotny pozostał na stanowisku prezydenta

•    w całym kraju zaczynały panować tendencje demokratyczne, co nieco zaniepokoiło Kreml

•    władze w Moskwie ostrzegły Dubceka, by nie przekroczył określonych granic i uważał na możliwość wybuchu kontrrewolucji

•    postępowały zmiany demokratyczne - w IV 1968 roku KPCz założył możliwość istnienia niezależnych stronnictw politycznych i organizacji społecznych, ograniczenia cenzury i liberalizacji życia w kraju

•    wobec możliwości utraty wpływów w Czechosłowacji w Warszawie zgromadzili się w VII 1968 roku Gomułka, Breżniew, Kadar, Ulbricht i Żiwkow, którzy wysłali do przywódców Czechosłowacji list w którym ostrzegali przed tolerowaniem wrogów socjalizmu

•    w międzyczasie Antonina Novotnego na stanowisku prezydenta zastąpił Kareł Svoboda

•    list spowodował konsolidację społeczeństwa czechosłowackiego i przygotowania do obrony już ustanowionych wartości demokratycznych

•    w obliczu realnej groźby odłączenia się Czechosłowacji od obozu sowieckiego w nocy 20/21 VIII 1968 wojska ZSRR, Polski, Węgier, Bułgarii i NRD wkroczyły na terytorium Czechosłowacji

•    prezydent Svoboda wydał wojsku rozkaz pozostania w koszarach, dzięki czemu uniknięto rozlewu krwi

•    wojska interwencyjne szybko objęły kontrolę nad całym państwem, aresztując działaczy demokratycznych i opozycję

•    po paru dniach Kreml przystąpił do rozmów ze Svobodą. Dubcekiem i innymi działaczami - ostatecznie wszystkich ich pozostawiono na zajmowanych stanowiskach, ale faktycznie pozbawiono władzy

•    wojska interwencyjne wycofały się w kraju późną jesienią 1968 roku pozostały jedynie, na dłużej, wojska radzieckie

•    w pierwszych dniach po inwazji władze pozostawiły otwartą zachodnią granicę, przez co umożliwiły emigrację wszystkim opozycjonistom i niezadowolonym, pozbywając się ich tym samym z kraju

•    państwa zachodnie potępiły agresję wojsk Układu Warszawskiego, nie podejmując żadnych działań poza tym

•    w ciągu następnych tygodni komuniści opanowali sytuację w kraju miejsce Dubceka na stanowisku przewodniczącego KPCz zajął lojalny wobec Moskwy Gustav Husak, a w kraju rozpętano nagonkę i akcje represyjne wobec ludzi zaangażowanych w demokratyzację Czechosłowacji