104746

Rozpad cesarskiego imperium rosyjskiego Temat nr 15

•    150 grup narodowościowych i etnicznych w Rosji przed wojną (43% Rosjanie, 20% Ukraińcy, 7% Polacy)

•    najsilniej wyrobiła sobie poczucie odrębności narodowość polska - w innych narodowościach brakowało dostatecznie wykształconych klas średniej i wyższej

•    zacofanie i analfabetyzm hamowały rozwój aspiracji narodowościowych Ukrainy

•    autonomią cieszyli się Finowie, którzy od 1860 roku mieli własny parlament

•    aspiracje narodowościowe wyrażała emigracja litewska, głównie osiadła w USA

•    „wolna Łotwa w wolnej Rosji" - brak łotewskich aspiracji narodowościowych

•    sytuację społeczno-etniczną zmieniła wojna i rewolucja bolszewicka

•    pochód na wschód armii niemieckiej i koncepcje niemieckiej „Mitteleuropy" rozbudziły ruchy narodowościowe na ziemiach byłej Rosji i umożliwiły im działanie przy współpracy z Niemcami i Austro-Węgrami:

o Rada Regencyjna w Polsce

o Taryba na Litwie, plany osadzenia Ulricha von Urach na tronie litewski jako Mendoga II

o Łotewscy nacjonaliści popierani przez Niemcy

o Mannerheim w Finlandii doszedł do porozumienia z Niemcami

o Republika Chlebowa na Ukrainie

o Ukraina Zachodnia - plany osadzenia na tronie Ferdynanda Habsburga jako Wasyla Wyszywanego

•    przejęcie władzy przez bolszewików dokonało się tylko na ziemiach etnicznie rosyjskich, co musiało zmienić politykę wobec terenów nierosyjskich

•    wycofanie Niemców z frontu wschodniego postawiło pytanie, czy należy podporządkować się Piotrogrodowi, czy proklamować niepodległość w oparciu o siły nacjonalistyczno-burżuazyjne

•    usamodzielnienie się struktur składowych dawnego caratu oraz fala niepodległości doprowadza do rozpadu Rosji

•    próba rosyjskiej interwencji - nie udało się w Finlandii, na Litwie, Łotwie i Estonii

•    wojna domowa na Ukrainie - URL ZURL USRR - ostatecznie na placu boju pozostaną Polacy i Rosjanie

•    sytuacja na Zakaukaziu:

o działalność kaukaskich deputowanych do rozwiązanej przez komunistów Konstytuanty

• Azerbejdżan, rządzony przez nacjonalistów (husawatystów). zlikwidowany przez bolszewików na początku 1920 roku

■ Armenia, rządzona przez burżujo-narodowców (taszynacy), zlikwidowana przez bolszewików w połowie 1920 roku

^a Gruzja, rządzona przez mienszewików, zlikwidowana na początku 1921 roku

•    Prawną podmiotowość Białorusi i Ukrainy uznała Polska w traktacie ryskim

•    1922 - zjednoczenie Białoruskiej SRR, Ukraińskiej SRR. Zakakukaskiej SRR i Rosyjskiej FSRR w jeden twór - ZSRR