stroną procesową nazywamy uczestnika procesu posiadającego interes prawny w korzystnym dla siebie rozstrzygnięciu o przedmiocie procesu i wyposażonego w - prawa procesowego służące jego realizacji.
Klasycznym podziałem stron procesowych jest ich podział na stronę czynna i stronę bierną Strona czynna - to taka, która w ramach swoich uprawnień podejmuje lub jest uprawniona o podjęcia w procesie karnym działań mających na celu przesądzenie o odpowiedzialności oskarżonego
Strona bierna - to taka, przeciwko której są te działania, bądź działania organów
procesowych
Do stron czynnych należą:
9 oskarżycieli: publicznego, posiłkowego, prywatnego 9 powoda cywilnego 9 pokrzywdzonego strona bierną w procesie jest oskarżony
pokrzywdzony nie może być strona bierna w procesie, wyjątkiem jest tzw. Instytucja oskarżeń wzajemnych w sprawach z oskarżenia prywatnego kolejnym podziałem jest podział na stronę zastępczą i stronę nową
z zastępczą stroną procesową mamy do czynienia gdy pokrzywdzony umiera przed wszczęciem procesu, wtedy jego prawa przechodzą na osoby najbliższe z nową stroną procesową mamy do czynienia gdy w toczącym się postępowaniu, w miejsce zmarłego pokrzywdzonego wstępuje osoba najbliższa
szczególne strony procesowe
■k osoba odpowiedzialna posiłkowo czyli osoba fizyczna osoba prawna lub ułomna osoba prawna która w wyniku popełnienia przestępstwa:
o odniosła korzyść majątkowa a sprawca działał w ici imieniu lub w iei interesie o odniosła lub mogła odnieść jakaś korzyść majątkową ^ interwenient - czyli osoba trzecia zgłaszająca roszczenia do przedmiotów przestępstwa skarbowego podlegającego przepadkowi(może być zgłoszona do momentu wszczęcia procesu)
rodzice lub opiekuni prawni nieletniego - przysługują im prawa strony procesowej jak: przeglądanie akt i sporządzanie odpisów, informacji o wszczęciu i zakończeniu postępowania oraz prawo do składania środków odwoławczych Strona procesowa musi mieć zdolność procesową - czyli zagwarantowaną prawem zdolność stania się podmiotem stosunku procesowego, zdolność ta ma charakter ogólny i abstrakcyjny i nie odnosi się do konkretnego postępowania.
Zdolność do działań procesowych - możliwość osobistego działania w procesie Zdolność procesowa może być:
Czynna - czynną zdolność procesową posiadają wszystkie osoby fizyczne i osoby prawne, instytucje państwowe i społeczne jednak prawa osób innych niż osoby fizyczne SA realizowane przez organy uprawnione.
Zdolność bierna - czyli możność bycia oskarżonym, czyli osoby które ukończyły 13 lat.