69894

Przedstaw pojęcie i rodzaje stron procesowych

Stronami postępowania karnego są ci jego uczestnicy, którzy działają w procesie we własnym imieniu, mając interes prawny w określonym rozstrzygnięciu o przedmiocie procesu

Są to zatem osoby, dla których postępowanie karne jest ich procesem, gdyż chodzi im o rozstrzygnięcie w przedmiocie odpowiedzialności zgodnie z reprezentowanym przez nich interesem prawnym. Stronami są zatem: w postępowaniu przed sądem: oskarżyciel publiczny, oskarżyciel posiłkowy, oskarżyciel prywatny, powód cywilny i oskarżony; w dochodzeniu i śledztwie: podejrzany i pokrzywdzony.

Te strony można określić jako zasadnicze.

W szczególnych odmianach procesu (postępowaniach szczególnych) mogą występować też strony szczególne, charakterystyczne jedynie dla tego typu postępowania karnego.

Tradycyjne jest w doktrynie rozróżnianie:

stron czynnych (ofensywnych) - strony występujące z żądaniem o rozstrzygnięcie w przedmiocie odpowiedzialności, a więc oskarżycieli i powoda cywilnego (a także interwenienta w procesie karnym skarbowym) stron biernych (defensywnych) - osoba, przeciwko której żądanie to jest wysuwane, a więc o odpowiedzialności której ma się rozstrzygać.

Wyróżnia się także:

strony podstawowe (karne) - to te, których dotyczy rozstrzygnięcie w przedmiocie odpowiedzialności karnej (oskarżyciele, oskarżony, odpowiedzialny posiłkowo i pokrzywdzony w postępowaniu przygotowawczym)

stronę cywilną - jest powód cywilny dochodzący roszczeń cywilnych w procesie karnym.

Specjalnie wyodrębnianą kategorią stron są tzw.:

strony zastępcze - podmiot, który na mocy upoważnienia ustawowego może przejąć uprawnienie pokrzywdzonego, gdy ten ostatni nie byl jeszcze stroną procesu, a więc zmarł przed uzyskaniem statusu strony (art 52 kpk) strony nowe - to osoba, która wstępuje w prawa zmarłego pokrzywdzonego, który był już stroną postępowania.