105421

1. ELEMENTY SYSTEMU WYBORCZEGO, CZYNNIKI DEFORMUJĄCE WYNIK WYBORCZY

Do najistotniejszych elementów systemu wyborczego zaliczamy:

-> Wielkość oraz kształt okręgów wyborczych - Wielkość okręgów wyborczych określa się liczbą mandatów' możliwych do zdobycia. Wyróżnić więc możemy okręgi: jednomandatowe, kilkumandatowe i wielomandatowe Im większa ilość mandatów do zdobycia, tym większa szansa, że w parlamencie znajdą się przedstawiciele mniejszych partii Jeśli zaś chodzi o kształt okręgu wyborczego to zazwyczaj pokrywa się on z jednostkami administracyjnymi kraju. Zależy on także od gęstości zaludniana, wielkość obszaru.

-> Uprawnienia wyborcy - zależą one od struktury głosowania. Możemy tu mówić o głosowaniu

kategorycznym (wyborca wskazuje kandydata/kandydatówjednej partii i na nich oddaje swój głos) lub o głosowaniu por ządkującym (wyborca ma możliwość oznaczana kolejności kandydatów na liście, zgodnie ze swoimi preferencjami).

-» Progi wyborcze -Jest to próg określonego poparcie, który musi osiągnąć partia lub koalicja partii aby znaleźć się w parlamaicic. W Polsce progi to 5%. a 8% dla koalicji

-> Sposób obliczania i rozdzielania mandatów - Aby obliczyć i rozdzielić zdobyte mandaty stosuje się wzory arytmetyczne, służące do przeliczania liczby głosów na mandaty. Jest kilka sposobów obliczania - metoda d'Honta (uprzywilejowująca partie duże), metoda Sainte Lague (metoda ta jest korzystniejsza dla mniejszych partii

-> Formuła wybór cza - zespół reguł rozstrzygających o tym, który kandydat zostanie wybrany w danym okręgu.

Czynniki deformujące wynik wyborczy:

Sy stan większościowy -w Polsce w wyborach do Senatu. Występują tu jednomandatowe okręgi wyborcze. Wybierany jest tai kandydat który uzyska największą liczę głosów w danym okręgu. Systan tai nie sprzyja reprezentatywności w parlamencie bo wybiaani są kandydaci z największych partii politycznych.

System proporcjonalny - liczba mandatów w parlamaiciejest proporcjonalna do liczby oddanych na daną partię głosów. Duże znaczaiie ma tu jednak istniaiie progów wyborczych oraz sposób rozdzielania mandatów. System ten sprzyja pow-stawaniu systanu wiclopartyjncgo. W parlamencie posiadają swoich rcprczaitantów również małe partie.

Systemy mieszane - łączą w sobie elanaity systemu większościowego i proporcjonalnego.