Autorytet nieformalny - nie zależy bezpośrednio od pozycji danej osoby w strukturze społecznej, jest wyrazem wewnętrznej wartości i cech danej osoby. Ludzie nim obdarzeni otrzymują go od grupy ze względu na cechy osobiste i zaufanie grupy.
Ludzie mają potrzebę autorytetu (zaspokaja to potrzebę bezpieczeństwa ) lub są obdarzeni autorytetem.
W sytuacjach „normalnych” autorytet wyznacza inteligencja i kompetencje.
W sytuacjach „nienormalnych” autorytet może wyznaczać np. przewaga fizyczna lub militarna.
Tworzenie autorytetu - źródła siły (wg, Torringtona)
1. Pozycja
a. Główną siłą tworzącą autorytet jest zajmowana pozycja w grupie - tworzą ją posiadane zasoby (materialne, finansowe, informacyjne oraz zasoby personalne ).
b. oprócz zasobów o pozycji decydują uprawnienia nadane jednostce/grupie przez społeczeństwo, wynikające z norm i kryteriów oceny społecznej. Uprawnienia decydują o losach innych, pozwalają ustanawiać prawa i przywileje. Ludzie pełniący ważne funkcje cechują się często większymi uprawnieniami. W organizacjach patologicznych jednostka posiadająca większe uprawnienia wyczerpuje je do czerpania osobistych korzyści.
c. rodzaj działalności - na ogół większym autorytetem cieszą się ludzi wykonujący pracę wymagającą większej kompetencji, wysokiego poziomu inteligencji, twórczości.
2. Cechy osobiste jednostki
a. motywacja - większym autorytetem cieszą się ludzi o dużej wewnętrznej motywacji zadaniowej i osiągnięć, ale nie mogą popadać w skrajność (zbyt silna motywacja powoduje zachowania destrukcyjne)
b. kondyc ja psychofizyczna - sprawność fizyczna podnosi pewność siebie, rozładowuje stres dzięki czemu jesteśmy pogodniejsi, opanowani i życzliwsi. Ponad to osoby atrakcyjne fizycznie są postrzegane jako lepsze, sympatyczniejsze, milsze itp. osoby o odpychającym wyrazie twarzy, nie dbające o siebie itp. nie cieszą się sympatią. Osoby neurotyczne, słabe i mające problemy osobowościowe nie cieszą się dużym autorytetem. Inne pożądane cechy to pogoda ducha, empatia, poczucie humoru.
c. powołanie/ charyzma
d. zdolność przekonywania - osoba będąca autorytetem musi wyróżniać się szczególnymi zdolnościami przekonywania, gdyż informacje, emocje i sprawność praktyczna, którą przekazuje grupie musi być wiarygodna dla grupy, ponad to autorytet musi być łubiany, akceptowany i szanowany
3. Kompetencje
a. kompetencje - to chyba oczywista oczywistość ;)
b. poczucie niepewności - nie cieszą się autorytetem osoby zbyt pewne siebie, tzw. „mądrale”, którzy na każdym kroku manifestują że to one mają rację. Człowiek naprawę kompetentny zdaje sobie sprawę z względności wielu spraw.
c. działalność - zdolność organizowania, kontrolowania, korygowania pracy innych
2. Osobowość charyzmąAyężna
Charyzma powoduje że słowa i działania danej jednostki mają większy wpływ niż u innych, potrafią wzbudzać entuzjazm i porywają do działania.
Wg. Maksa Webera cechami które tworzą charyzmę:
Poczucie odpowiedzialności
Doskonała ocena sytuacji, w tym przede wszystkim społecznej Silne emocje, mające „moc empatyzacji”
2