106050

• Obserwacja uczestnicząca

Jest to obserwacja zachowania przez osobę, która również odgrywa pewną rolę w kontekście badanego zachowania. Badacz włącza się do grupy w roli jej uczestnika, przyjmuje jej zwyczaje i sposób funkcjonowania. Swoje zadanie ujawnia, uczestnicząc jako obserwator (wg Shaugnessy'ego obserwacja uczestnicząca niezamaskowana), lub nie ujawnia - uczestnicząc w pełni (obserwacja uczestnicząca zamaskowana). O tym, czy badacz ujawnia swoją obecność czy nie, decyduje uznanie, czy ze względu na obecność obserwatora badani mogą zmieniać swój sposób funkcjonowania. Obserwacja uczestnicząca ma jasno określony cel i przedmiot badania. Obserwator rejestruje dane, na bieżąco notując lub nagrywając ją, jeśli pozwolą mu na to okoliczności. Wielką zaletą tej formy jest poznanie grupy od wewnątrz..

•    Obserwacja w sytuacji ustrukturowane)

Jest to obserwacja w sytuacji zaaranżowanej przez diagnostę, który proponując określone zadania, obserwuje sposób funkcjonowania badanych. Jest ona formą pośrednią między bierną, nieingerującą postawą obserwatora w warunkach naturalnych, a systematyczną obserwacją laboratoryjną. Taka obserwacja jest wykorzystywana na przykład do rejestracji zachowań członków rodziny w terapii systemowej. Stosuje się ją także w badaniu koncentracji uwagi, samodzielności, wytrwałości czy odporności na dystraktory, w sytuacjach rozwiązywania problemów.

W tej grupie znajdzie się również obserwacja towarzysząca rozmowie diagnostycznej.. PODZIAŁ ZE OBSERWACJI ZE WZGLĘDU NA PRZEDMIOT:

•    Obserwacja analityczna

Analityczną nazywa Wallen (1964, s. 67) taką obserwację, podczas której diagnosta .....w

zamierzony sposób koncentruje się na specjalnych aspektach zachowania ".

W badaniach naukowych stosuje się obserwację analityczną zawężającą zakres badań na przykład do cech temperamentu czy rozwoju ruchowego dziecka. W badaniach klinicznych może ona być wykorzystana do sprawdzenia konkretnej hipotezy, na przykład występowania zaburzeń mowy czy koordynacji wzro-kowo-ruchowej w przypadku uszkodzenia CUN. Np.: obserwacja fotograficzna.

Obserwacja swobodna

Swobodna obserwacja zachowania badanego stosowana jest na ogół w czasie rozmowy diagnostycznej lub w realizacji innych etapów postępowania diagnostycznego. Jej miejsce w diagnozie sprawia, że pełni ona kilka specyficznych funkcji. Te funkcje to zebranie danych pozwalających na modyfikowanie informacji przekazywanych werbalnie, danych stanowiących przesłanki nowych hipotez, (a w związku z tym czasem nowych tematów), kontrola stanu emocjonalnego badanego oraz regulacja dynamiki kontaktu i toku rozmowy.