MECHANIZMY OBRONNE
Mechanizm obronny - nawykowe sposoby radzenia sobie z powtarzającymi się lub długotrwałymi konfliktami i frustracjami.
Cele: pozytywne: utrzymanie/podniesienie szacunku dla siebie; negatywny: ucieczka/obrona przed lękiem.
Odrzucanie wspomnień, które mogłyby wywołać w nas lęk; ukrywanie swoich prawdziwych motywów (racjonalizacja) czy cech (projekcja); tu też „reakcje upozorowane” i „substytucje”.
1. Racjonalizacja: wynajdywanie logicznych powodów lub wyglądających wiarygodnie usprawiedliwień dla tego, co zrobiliśmy impulsywnie np. składanie winy na okoliczności. Nie musi być świadoma, z czasem może stad się faktyczną przyczyną.
2. Projekcja: nieświadomy mechanizm broniący nas przed przyznaniem się do niepożądanych cech; przypisujemy je innym w przesadnych rozmiarach.
3. Identyfikacja: uznajemy pożądane cechy innych za własne.
4. Reakcja upozorowana: tendencja do ukrywania przed sobą jakiegoś motywu poprzez dobitne wyrażanie motywu przeciwnego. Np. branie udział w cenzurze pornografii, gdy tak naprawdę jesteśmy nią zafascynowani
5. Dysocjacja: rozczepienie ogólnej aktywności.
- czynności przymusowe, wykonywane kompulsywnie i automatycznie. Rytualna czynność zastępuje coś innego, z czego dana osoba nie zdaje sobie sprawy.
- nadmierne teoretyzowanie
6. Wyparcie (represja): kultury supresyjne opierają się na wstydzie, jako na środku kontroli społ., kultury represyjne opierają się na poczuciu winy. Nieuświadamiane sobie nieakceptowanego przez siebie motywu + brak zachowania wypływającego z faktu tego motywu.
7. Substytucja: cele nieaprobowane są zastępowane aprobowanymi.
- sublimacja: motywy nieuznawane społecznie znajdują wyraz w formie społ. akceptowanej.
- kompensacja: usilne dążenie do powetowania sobie niepowodzenia/ słabych wyników w jednej dziedzinie działania przez wybicie się w pokrewnej lub odmiennej dziedzinie. Tu też: nadkompensacja: próba zaprzeczenia swojej słabości poprzez próby wybicie się w tej dziedzinie, w której jesteśmy najsłabsi. Np. dyktatorzy- słabi fizycznie, niscy-nadkompensują sobie to w walce o moc polityczną.