o EKSPRESJONIZM - Niemcy. Der Strurm 1910-25 - sztuka wyrazu, kontynuacja XIX-wiecznych prądów romantycznych, reakcja na powszechny kiyzys duchowy, kataklizm i potworność wojny CECHY: intuicjonizm. metafizyka, okultyzm, spirytualizm. ,
spirytualizm, pogłębiona uczuciowość, wewnętrzne napięcie FILM: hipnoza obłąkanie sonnabulizm defonnacja świata LITERATURA nowela opowiadanie, agonia świata mieszczańskiego; wizjonerstwo, patos, powrót do pierwotnych źródeł kultury, zainteresowanie człowiekiem, odrzucenie uznanych kanonów piękna STYL błyskawiczne olśnienia, irracjonalność, gwałtowność, zmienność, kontrast, dynamizm, krzykliwość, aktywizm. antyestetyzm. deformacja
EKSPRESJONIZM POLSKI PISMO „Zdrój” 1917-1922 wyd. w Poznaniu red. Jan Hulewicz, przedstawiciele: Stur, Kubiki, Iwaszkiewicz, Wittlin, Wierzyński o „Hymny” - nakładem "Zdroju" ukazał się w 1920 roku debiutancki tom poezji Wittlina -HYMNY - zrodziły się z porażenia rzeczywistością pienvszej wojny światowej, wymowa antywojenna, tematyka śmierci i przemijania, język - naloty mlodopolszczyzny, barok skojarzony z secesją; swoje poezje podzielił autor na 3 części: wybór z hymnów, wiersze przygodne i esencje Skład hymnów; Przedśpiew, Trwoga przed śmiercią, Grzebanie wroga, Pochwala miecza, Hymn o łyżce zupy itd. Wizerunek człowieka uwikłanego w dramat swoicli czasów
Międzywojenna poezja Leopolda Staffa okres młodopolski. „Sny o potędze” (1901) tom debiutancki - okres młodzieńczych poszukiwań, „Kowal” - optymizm, aktywizm, pochwała działania i pracy nad wewnętrznym rozwojem, duch nitzscheański, „Deszcz Jesienny" -motywy tajemniczości i bezsensu bytu, zniechęcenia do rzeczywistości, mizoginizmu i walki płci. z bardzo istotną rolą poezji nastroju. „Mistrz Twardowski”- wykładnia filozofii życia -franciszkanizm, chrystianizm, odwołanie do filozofów renesansu i antyku, tęsknoty poety-filozofa za „powtórnymi narodzinami z myśli”, ..Gałąź kwitnąca” (1908), „Uśmiechy godzin” (1910) „W cieniu miecza” (1911) i inne - poezja nastrojowa, wiersze o charakterze opisowym, problematyka filozoficzna, liryka refleksyjna, dyskursywna - autor dokonuje poetyckiego samookreślania; okres skamandrycki: „Ścieżki polne” (1919) - autoepigonizm, próba reinterpretacji neoklasycyzmu, należy do największych osiągnięć twórczych poety, apoteoza codzienności, cliłopska wizja rolnictwa jako sakralnego obrzędu np. „Śpiew żniwiarzy", „Dożynki" wieś = życie, praca jako rytuał „licho igielne” (1927) - tom pełny mistyczno religijnych paradoksów jest raczej dzieleni przejściowym i w zasadzie rozpoczyna następny etap twórczości „Wysokie drzewa” (1932) ujawnia się tu nowy styl Staffa -działanie poprzez zaskoczenie i niespodziankę - paradoks, niespodziewana puenta i zaskakująca metafora.
Leśmian - debiut „Sad rozstajny” (1912) pozostałe tomiki: ,Klechdy sezamowe”, „Łąka” „Napój ciernisty ” cechy: odwrócenie się od współczesności, kult cygana młodopolskiego, aktywizm, mit człowieka pierwotnego, mit natury, ludowość, folklor, baśniowość, symbolizm, zainteresowania antropologiczne i etnograficzne; stylizacja językowa: rytmiczność, powtarzalność, tautologie, porównania przeczące; opozycja natura-kultura. humor ludowy, miłość duchowa i erotyka, intuicjonizm, metafizyka, motyw snu, dyskusja poety z bogiem, filozofia Bergsona, charakter balladowy, śmierć kojarzona z erotyka np. „ Gad” „Rok nieistnienia"