107030

PRAWO POZYTYWNE to takie, którego przedmiotem jest człowiek fenomen i jego wobiość zewnętrzna. Ma ono doprowadzić do stanu, w którym wobiość jednostki nie kłóci się z wobiością pozostałych jednostek- fenomenów. Musi być tak skonstruowane, aby człowiek obdarzony dobrą wolą mógł je zawsze uznawać za wartość nadrzędną.

Zdania deontyczne - czyli nie będących normami czy ocenami, aleje opisującymi. Np. /.danie: "Kto zabija człowieka, podlega karze¹' można zastąpić zdaniem deontycznym: "W naszym systemie prawa kto zabija człowieka, podlega karze", które jest już zdaniem w sensie logicznym. Może prowadzić do paradoksów ( np. w logice klasycznej do dowolnego zdania można dodać iruie jako altematywę-"pójdę do kina lub pójdę na wykład", natomiast w logice deontycznej przy takim interpretowaniu rozumowań prawniczych pojawia się np. wypowiedź "listonosz ma obowiązek dostarczać listy adresatom ( norma ) lub może spalać hsty (alternatywa)

Porównując język piawny z językiem naturalnym patrzymy w trzech aspektach:

-    syntaktycznym ( składnia językowa- nie dostrzegamy tu r óżnicy, bo posługują się w^rspóbią gramatyką)

-    semantycznym ( związki znaków z rzeczywistością, różnice są niewielkie, bo słownik jest prawie wspólny),

-    pragmatycznym (związek pomiędzy językiem a jego użytkownikami- tutaj występują znaczne różnice)

1

koncepcja prawa natury- prawo czerpie moc obowiązującą z moralności

-    teorie teistyczne ( Bóg stworzył świat według pewnych zasada ),

-    teorie laickie ( rozum człowieka, liistoria ludzkości, natura życia społecznego),- np. własność prywatna to reahzacja naturabiego egoizmu człowieka, wprowadzenie przez prawo pozytywne dominacji własności społecznej (jak w socjalizmie ) zmusza go do szczegóbiej dbałości o coś. co do niego nie należy i o co z tego powodu dbać nie będzie )- takie prawo jest niezgodne z naturą człowieka. Są jednak normy pr awa pozytywnego, których podstaw-ą nie może być żaden porządek moralny ) np. ustalenie ruchu drogowego prawo- czy lewostronnego ).W innych wypadkach praw-o natury może okazać się niewystarczające aby przenieść spotykane tam normy na grunt prawa pozytywnego, np. kwestia ingerencji genetycznej w organizm ludzki.

Wreszcie prawa natury mogą być odmienne w zależności od kultury- przykładem były bidie, gdzie doszło do spotkania dwóch bardzo odległych kultur- brytyjskiej, opartej na liberalizmie i utybtaryzrnie i lunduskiej opartej na systemie kastowym. Obecnie dominuje słabsza wersja reakcji na sprzeczność prawa pozytywnego z prawem natury. Sprzeczność taka może być podstawą uznania argumentu. iź prawo pozytywne jest wadliwe z punktu widzenia aksjologicznego, co rodzi doniosłość postulatów' de lege ferenda.