Krzywa Laffera jest narzędziem analitycznym pokazującym związek między wysokością obciążeń podatkowych, a dochodami budżetowymi z tytułu podatków.
Według niego przy stopach opodatkowania zarówno zero jak i 100% dochody budżetowe z tytułu podatków wyniosą 0. Jeżeli stopa podatkowa rośnie powyżej 0% to wzrastają również dochody budżetowe gdy jednak podatki nadmiernie wzrastają ludzie zaczynają mniej pracować zatem produkcja i dochody ludności spadają , a w konsekwencji spadają także dochody budżetowe.
Punkt P na wykresie przedstawiającym teoretyczną krzywą Laffera wyznacza stopę podatkową która zapewnia maksymalne dochody budżetowe. Dalsze zwiększanie obciążeń podatkowych prowadzi do spadków wpływów z podatków. Krzywa ta może stanowić takie ostrzeżenie przed podnoszeniem podatków. Jeżeli bowiem przyjmuje się założenie, że gospodarka znajduje się w punkcie P to dalsze zwiększanie obciążeń podatkowych jest niewskazane.
Polityka budżetowa opiera się na wykorzystaniu podatku i wydatków budżetowych do stabilizacji gospodarki i realizacji innych celów społeczno-gospodarczych.
Instrumenty te mogą być wykorzystywane w różny sposób. W związku z tym wyodrębnia się aktywną i pasywną politykę budżetową.
Aktywna polityka budżetowa jej istotą jest podejmowanie decyzji dotyczących zmian dochodów i wydatków budżetowych, które próbują osiągnąć zamierzone w danej sytuacji cele gospodarczej.
Pasywna polityka budżetowa = polityka fiskalna polega na wykorzystaniu właściwej niektórym instrumentów wrażliwości na zmiany poziomu dochodu narodowego, zatrudnienia i innych wielkości ekonomicznych. Instrumenty te samoczynnie bez potrzeby podejmowania konkretnych decyzji dostosowawczych reagują na zmianę koniunktury. Dlatego też określane są jako automatyczne stabilizatory koniunktury.
Automatyzm tych środków polega na tym że
1) po ich zatwierdzeniu zaczynają działać bez konieczności wprowadzania częstych korekt na skutek zmian sytuacji gospodarczej
2) siła i zakres ich działania zależą niemal wyłącznie od skali zmian poziomu aktywności gospodarczej.
Do najważniejszych automatycznych stabilizatorów koniunktury zaliczamy:
• podatki od dochodów ludności i przedsiębiorstw
• podatki pośrednie
• zasiłki dla bezrobomych i inne formy świadczeń społecznych
• programy pomocy dla rolnictwa