107114

też tworzą hierarchię - racji i następstw - szczytem są sądy najogólniejsze - przy najwyższych kres dowodzenia => to było najważniejsze, że istnieją sądy nie mające i nie potrzebujące dowodu

sądy bardziej ogólne mogą stanowić rację dla mniej ogólnych - tugdy odwrotnie !! dowód przeprowadza się przez umieszczenie sądu w hierarchii i sprowadzenie do sądu wyższego (tzn. do takiego, który stanowi dla niższego rację)

sąd - zespół pojęć, jednostką logiczną jest dla niego pojęcie (sąd podporządkowuje sobie pojęcia - dokonuje ich subsumpcji; stosunek subsumpcji jest przechodni)

- na kanwie jego poglądów o sądacli powstała teoria sylogizmu

Arystoteles szeroko rozwinął logikę, traktował ją jako oddzielną dyscyplinę, która znalazła się poza obrębem filozofii, będą narzędziem nauk (czyli jak się później to nazwało dyscyplinę formalną)

c) logika a psychologia poznania

Logika Arystotelesa zakłada metodę wykładania wiedzy zdobytej a nie jej zdobywania. W naturze rzeczy leży. że z ogółu wynika szczegół, a w naturze umysłu - odwrotnie - tylko ze znajomości szczegółów można dojść do wiedzy ogólnej => stąd dwa różne porządki: prawd (logiczny) i ich poznania (psychologiczny)

<TU PRZECIWIEŃSTWO DO PLATONA - TAMTEN DOPATRYWAŁ SIĘ TOŻSAMOŚCI TYCH PORZĄDKÓW>

=> STĄD U ARYSTOTELESA ZMYSŁY MAJĄ FUNKCJĘ RÓWNIE WAŻNĄ JAK ROZUM <PLATONOWI SAM ROZUM WYSTARCZAŁ DO POZNANIA >

Umysł może się zetknąć z rzeczywistością jedynie przez zmysły

Wrodzonych pojęć nie ma w umyśle, jest ona niezapisaną tablicą którą zapisują dopiero postrzeżenia Od postrzeżeń umysł dochodzi do poznania

=> tu rola umysłu - na podstawie materiału dostarczonego przez zmysły, poznaje w rzeczach to, co ogólne (a więc istotne)

Poznanie ma charakter bierny, wszelkie poznaiue musi poddawać się działaniu przedmiotów na zmysły => władza umysłu jest więc receptywna

Arystoteles występował przeciwko czynnikom mistycznym poznania i czynnikom wrodzonym Filozofia Arystotelesa opiera się na prawdach bez dowodów jest filozofią dogmatyczną

2 FILOZOFIA TEORETYCZNA

a)    podział filozofii

Arystoteles oddzielił logikę i dokonał podziału filozofii na:

-    teoretyczną

dwa działy: Etyka i Polityka

dyscypliny podrzędne w nich: retoryką ekonomiką poetyka

-    praktyczną

trzy działy: fizyką matematyka, pierwsza filozofia - później metafizyka (od najmniej do najbardziej abstrakcyjnej)

b)    substancja

bytem samoistnym, a więc ‘substancją' są jedynie konkretne rzeczy

byt można rozważać w różny sposób: jako zespół rzeczy, albo jako zespół jakości, kwantów lub stosunków różnego rodzaju

z tycli kategorii tylko rzecz jest substancją (jakości, związki i kwanty mogą istnieć tylko w związku z rzeczami jako ich ..przypadłości”)

Zerwanie z platonizmem - nie uznawanie innych form bym poza realnymi rzeczami (zerwanie z idealizmem)

c) forma i materia