107562

do krajów spoza ugrupowania (tzw. krajów trzecich). Harmonogram realizacji unii celnej był określony w Traktacie Rzymskim, a unia celna powstała już 1 lipca 1968 r.

Po zniesieniu barier celnych na granicach wewnętrznych państw EWG pozostały kontrole graniczne. Ich celem - obok celów statystycznych - było zapewnienie, że towary pochodzące z innych państw gwarantują odpowiednie wymogi techniczne bezpieczeństwa i jakości. Towary zagraniczne musiały być obciążone podatkami (VAT i akcyzą) według stawek obowiązujących w kraju importera.

W połowie lat 80. rozpoczęła się realizacja programu jednolitego ry nku wewnętrznego, której celem było ujednolicenie warunków obrotu towarowego na obszarze Wspólnoty, poprzez zniesienie istniejących barier fizycznych (np. kontrola dokumentów na granicach), fiskalnych (harmonizacja, a wiec istotne zbliżenie systemów podatkowych obciążających obrót towarowy) oraz barier technicznych. W imporcie z państw trzecich zaczęły obowiązywać jednakowe zasady wprowadzania towarów zagranicznych na rynek wspólnotowy.

Jeśli towar przekroczył granicę celną np. w Grecji i na podstawie przeprowadzonej tam kontroli granicznej stwierdzono, że spełnia wszystkie w-spólnotowe wymogi rynku wewnętrznego, to towar ten mógł być swobodnie sprzedawany w dowolnym miejscu na obszarze Wspólnoty, bez jakiejkolwiek dodatkowej kontroli.

Jednolity rynek wewnętrzny, zapewniający w pełni swobodny przepływ towarów na rynku Wspólnoty utworzono w okresie od 1985 r. do końca 1992 r. na podstawie dwóch dokumentów:

1.    Jednolitego Aktu Europejskiego (była to pierwsza istotna modyfikacja Traktatu Rzymskiego, która po ratyfikacji we wszystkich państwach członkowskich WE weszła w życie 1 lipca 1987 r.),

2.    Białej Księgi z 1985 r., w której Komisja Europejska zakreśliła projekty około 280 dyrektyw przewidujących eliminację barier fiskalnych, technicznych oraz fizycznych w obrocie miedzy państw ami WE.

Po stopniowym wejściu tych dyrektyw w życie od stycznia 1993 r. zaczęła obowiązywać zasada swobodnego przepływu towarów w' obecnej formie. Podstawowe regulacje prawa pierwotnego dotyczące swobody przepływu towarów znajdują się w art. 23-31 oraz art. 90 i 91 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE). Szczegółowe unormowania obejmują przede wszystkim ujednolicenie przepisów celnych oraz regulują kwestie związane z żywnością, opakowaniami, tekstyliami, produktami medycznymi, kosmetykami, metrologią, urządzeniami elektrycznymi oraz substancjami niebezpiecznymi.

Art. 14 TWE stwierdza, że rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, na którym zostaje zapewniony swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału. Z punktu widzenia prawnego i handlowego jest to przestrzeń zbliżona do terytorium jednego państwa, co oznacza zniesienie wszelkich barier w obrocie towarami pomiędzy państwami członkowskimi oraz ujednolicenie zasad obrotu towarami z krajami trzecimi.

W celu realizacji swobody przepływu towarów państwa członkowskie są zobowiązane do eliminacji barier:

2