107864

fosforylacji z udziałem ATP jako źródła reszt kw. ortofosforowego. Następuje fosforylacja grupy estrowej - powstaje wiązanie estrowe pomiędzy resztą fosforową pochodzącą z ATP a grupą hydroksylową aminokwasu.

S Jest to typowy przykład modyfikacji odwracalnej - proces defosforylacji może zachodzić dzięki fosfatazą białkowym (zazwyczaj specyficznym wobec konkretnych enzymów).

S Znamy wiele enzymów regulowanych poprzez fosforylację i defosforylacji. ^v Emymy aktywowane przez fesforylację:

■    fosforylaza glikogenowa - uczestniczy w wew. kom. rozpadzie glikogenu (odłącza reszty glukozy w postaci reszt glukozo-1-fodforanu).

■    niektóre lipazy.

■    wiele kinaz białkowych - tzw. kinazy II rzędu.

^y Enzymy inaktywowane prz.gz fosforylacja:

■    syntaza glikogenowa - uczestniczy w jednym z ostatnich etapów biosyntezy glikogenu (fosforylacja prowadzi do zahamowania aktywności syntazy i aktywacji fosfoiylazy).

■    karboksyłaza acetylo-CoA - enzym występujący na szlaku biosyntezy kw. tłuszczowych, katalizuje przekształcenie acetylo-CoA w wyniku karboksylacja do malonylo-CoA (ważna reakcja na szlaku biosyntezy kw. tłuszczowych).

■    kinaza pirogronianowa - jeden z enzymów szlaku glikol i tycznego.

S Reakcje fosforylacji katalizuje duża rodzina enzymów zwanych kinazami białkowymi (kinazami białek).

S Nomenklatura enzymów:    podajemy typ enzymu a następnie w formie

przymiotnikowej substrat lub produkt np.: dehydrogenaza mleczanowa.

S W genomie ludzkim jest nieco ponad 100 genów kodujących różne kinazy białkowe. Są one klasyfikowane według tego co je aktywuje.

cA KIP

cAMF

♦ KLASYFIKACJA KINAZ BlALKOWlC.il;

S Aktywowane przez cAMP (kinazy A, PKA)

■ są to tetra mery zbudowane z dwóch podjednostek regulacyjnych i dwóch katalitycznych - taka forma jest formą nieaktywną.

■    jeśli cAMP zostanie przyłączony do podjednostek regulatorowych

(wiązanie niekowalencyjne) to następuje dysocjacja takiego kompleksu, w wyniku tego uwalniane są aktywne już jednostki katalityczne.

S Aktywowane przez cGMP (kinazy G, PKG)

■    aktywowane przez analog cAMP -> cGMP (cykliczny guanozynomonofosforan)

S Aktywowane przez Ca ²~*~ - kalmodulinę.

■    aktywowane przez jony wapnia, a właściwie przez kompleks jonów wapnia z białkiem zwanym kalmoduliną.

S Aktywowane przez diacyloglicerol (kinazy C, PKC)

■    Są bardzo ważne w transdukcji sygnałów przez błony.