1. Ubezpieczenia społeczne rolników
1) do roku 1978 polski rolnik nie był objęty powszechnym systemem ubezpieczeń społecznych (nie miał prawa do emerytury, renty inwalidzkiej, zasiłków)
kryteria dostępu do świadczeń:
a. wiek emerytalny- 60/65 lat k/m
b. składka (była i jest niewysoka)- determinantem dochód; 15% środków funduszu pochodzi ze składek, w 85% dokłada budżet państwa (podobnie we wszystkich państwach członkowskich). Wyższa składka rolników gospodarujących na powierzchni ponad 300 ha. system wzorowany na rozwiązaniach francuskich
c. ustawa z 27.10.1977, ustawa z 14.12.1982, ustawa z 20.12.1990. Pod rządami dwóch pierwszych ustaw dodatkowe kryterium sprzedaży parostwu określonej ilości płodów rolnych, niewielki wymiar
d. zaprzestanie pracy, przekazaniegospodarstwa rolnego innemu rolnikowi
B ustawa z '77: przekazanie państwu bądź tzw. następcy -» z kręgu rodziny, pokrywające się mniej więcej z kręgiem spadkobierców Na Skarb Państwa- na podstawie decyzji administracyjnej wydawanej przez naczelnika gminy, gospodarstwo przechodziło na rzecz państwowego majątku ziemi. Umowa o przekazaniu gospodarstwa rolnego następcy sporządzano przed naaelnikiem gminy- przenosiła własność (inna szczególna forma czynności prawnej, skutki prawne takie same jak aktu notarialnego), szczególny typ czynności prawnej, pozakodeksowy, umowa cywilnoprawna, który rządzi się własnymi prawami, nie można zastosować analogii do umowy darowizny, nie można rozwiązać tej umowy
01 ustawa z ’82ostawienie od tej formy szczególnej czynności prawnej- teraz w formie aktu notarialnego, ale też nie można stosować analogii do innych umów kodeksowych. Znowelizowania w '89- dopuszczona możliwość rozwiązania tej umowy w śdśle określonych przypadkach, obowiązuje to do dzisiaj. Priorytet następcy, a nie Skarbowi Państwa, rolnik musiał najpierw swoją wolę rozporządzenie skierować na następcę, dopiero gdy żadne z następców nie wyraził woli przejęcia gospodarstwa, wtedy mógł rozporządzić swoim gospodarstwem na rzecz SP
O ustawa z '90: wzorowania na ustawie francuskiej. Rozporządzenie gospodarstwem możliwość dokonania poprzez dwie umowy: l)umowa z następcą art.84- wyłącznie skutki o charakterze zobowiązującym, Art. 87. Na żądanie rolnika sąd może rozwiązać umowę z następcą, jeżeli następco bez usprawiedliwionych powodów nie podjął albo zaprzestał pracy w gospodarstwie rolnika, nie wywiązuje się z obowiązków przyjętych w umowie lub postępuje w taki sposób, że nie możno wymagać od rolnika, aby spełnił obowiązki względem następcy. 2)zawierana po osiągnięciu wieku emerytalnego oraz spełnieniu innych warunków, jeżeli strona uchyla się od zawarcia tej umowy- przysługuje powództwo o zawarcie umowy. Art. 89. Na żądanie rolnika sąd, po rozważeniu interesów stron zgodnie z zosodami współżycia społecznego, może rozwiązać umowę przenoszącą własność gospodarstwa rolnego, zawartą w celu wykonania umowy z następcą, jeżeli następco: 1) uporczywie postępuje wobec rolnika w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego lub 2) dopuścił się względem rolnika albo jednej z najbliższych mu osób rażącej obrazy czci bądź umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu albo wolność, lub 3) uporczywie nie wywiązuje się ze swych obowiązków względem rolnika wynikojących z umowy lub z przepisów prawa. Nie ma możliwości rozporządzenia na rzecz SP. Kiedy nie ma chętnego na następcę- wójt wydaje oświadczenie, że przekazanie następcy było niemożliwe i rolnik nabywa prawo do emerytury