109077

Zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego

Przedmiotem zniesienia współwłasności są w istocie poszczególne składniki gospodarstwa, które doń wchodzą pod tytułem prawnym własności. Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności w drodze umowy bądź orzeczenia sadowego.

Przy umownym podziale zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego nie podlega żadnym ograniczeniom ani jakiejkolwiek kontroli.

Uregulowania szczególne stosuje się dopiero w razie sądowego zniesienia współwłasności. Zniesienie współwłasności może nasępić poprzez podział gospodarstwa w naturze, przyznanie gospodarstwa jednemu ze współwłaścicieli bądź poprzez sprzedaż w drodze licytacji.

Podział gospodarstwa w naturze między współwłaścicielami powinien w pierwszym rzędzie odpowiadać wysokości ich udziałów. Jeżeli niedopuszczalny jest podział w naturze, sąd przyznaje gospodarstwo współwłaścicielowi, na którego pozostali wyrażą zgodę, z obowiązkiem spłaty na rzecz pozostałych. W razie braku takiej zgody sąd przyzna gospodarstwo temu ze współwłaścicieli, który je prowadzi lub stale w mm zamieszkuje, chyba, że interes społeczno-gospodarczy przemawia za wyborem innego współwłaściciela.. Jeżeli powyższe przesłanki spełnia kilku współwłaścicieli albo nie spełnia ich żaden, sąd przyzna gospodarstwo temu z nich, który daje najlepszą gwarancję należytego prowadzenia gospodarstwa. Ponadto zniesienie współwłasności możliwe jest poprzez sprzedaż w drodze licytacji, jeżeli wniosek taki złożą wszyscy współwłaściciele bądź, jeżeli żaden ze współwłaścicieli nie wyrazi zgody na przyznanie mu gospodarstwa.

W przypadku, gdy współwłaściciel, który otrzymał gospodarstwo rolne, ale wchodzące w jego skład nieruchomości rolne zbył odpłatnie, czyli przeniósł własność, przed upływem 5 lat od chwili zniesienia współwłasności, pozostali współwłaściciele, którym przypadły spłaty niższe od należnych, mogą żądać od tegoż współwłaściciela wydania - proporcjonalnie do wielkości ich udziałów - korzyści uzyskanych z obniżenia spłat stosownie do przepisów o zwrocie bezpodstawnego wzbogacenia, chyba że celem zbycia jest zapewnienie racjonalnego prowadzenie tego gospodarstwa.

Współwłaściciel, który nie otrzymał gospodarstwa rolnego lub jego części, ale do chwili zniesienia współwłasności w tym gospodarstwie rolnym mieszkał, to zachowuje on uprawnienia do dalszego zamieszkiwania w tym gospodarstwie w tym gospodarstwie - nie dłużei jednak niż przez pięć la, gdy zaś w chwili znoszenia współwłasności jest małoletni - nie dłużei niż pięć lat od osiągnięcia pełnoletności. Ograniczenie powyższym terminem nie dotyczy współwłaścicieli trwale niezdolnych do pracy.