109129

(w przypadku emerytury na nowych zasadach emerytura ulega zwiększeniu o okresy ubezp opłacania składek na ubezpieczenie społ rolników jeśli ubezpieczony legitymuje się okresem ubezpieczenia krótszym, niż 25 lat.)

Przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty dla płatników składek, zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność nie uwzględnia się okresu, za który nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w tym okresie. Jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe zbiegają się w czasie, przy ustalaniu prawa do świadczeń uwzględnia się okres korzystniejszy.

Emerytura dla ur po 31XII1948

Warunki

osiągnięcie wieku 60/65 I. do końca 2012, począwszy od 2013 r. stopniowe podnoszenie wieku emerytalnego do 67 I dla kobiet i mężczyzn.

Ubezpieczonym, którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego podniesionego z dn. 1.1.2013 r., przysługuje emerytura częściowa, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

1)    mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn;

2)    osiągnęli wiek wynoszący co najmniej 62 lata dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn. Wysokość emerytury częściowej wynosi 50% kwoty emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 i nie podlega podwyższeniu do kwoty najniższej emerytury.

Przy ustalaniu prawa do emerytury częściowej nie stosuje się przepisów dot. zawieszenia świadczenia.

Po osiągnięciu przez osobę uprawnioną do emerytury częściowej wieku emerytalnego (nowego, podwyższonego), oraz po ustaniu stosunku pracy w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem emerytura częściowa podlega - na wniosek ubezpieczonego - zamianie na emeryturę w wieku powszechnym (pełną), wyjątki

<s> np. dla osób ur przed 1.1.1969, które nie przystąpiły do ofe lub przekazały środki ofe do budżetu państwa i spełniły warunki do emerytury na szczególnych zasadach do 31.XII.2008 r.

® np. dla osób ur przed 1.1.1969 na podstawie art. 184 ustawy

® np. zatrudnieni w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - uprawnieni do emerytury pomostowej

Podstawa obliczenia: suma składek z uwzględnieniem ich waloryzacji oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego

Wysokość : równowartość kwoty wynikającej z podzielenia podstawy obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia wyrażone w m-cach

Emerytury podlegają corocznej waloryzacji.(waloryzacja kwotowa wyjątek poddany ocenie TK) Gwarancja minimalnego świadczenia

® Wyrokiem z 15 lipca 2010 r. (K 63/07) TK uznał, że art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zakresie, w jakim przewiduje, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, jest zgodny z art. 32 i art. 33 Konstytucji RP. Sprawa trafiła przed TK z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich, który uzasadniał, że utrzymywanie w nowym systemie emerytalnym zróżnicowanego wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn skutkuje dyskryminacyjnym traktowaniem kobiet w zabezpieczeniu społecznym.

® TK zwrócił m.in. uwagę, że ustawodawca decydując o pozostawieniu różnego wieku emerytalnego w nowym systemie wprowadził pewne mechanizmy zmniejszające dysproporcje między wysokością emerytur kobiet i mężczyzn (m.in. mechanizm wyrównawczy świadczeń].

® Podkreślał dominujący tradycyjny model rodziny.