109186

aktywów tej osoby (np. nabycie prawa) lub na zmieszeniu jej pasywów (np. zwolnienie z długu) - korzyść prawna. Nie chodzi tu natomiast o korzyść gospodarczą (np. sprzedaż towaru poniżej ceny rynkowej stanowi przysporzenie w postaci nabycia prawa własności).

5.    Kauzalne (przyczynowe) i abstrakcyjne (oderwane)

Czynność kauzalna to taka, której ważność zależy od istnienia podstawy prawnej przysporzenia (tzw. causy•), która ma za zadanie wyjaśnić dlaczego ktoś dokonuje przysporzenia. W polskim systemie prawnym zasadą jest kauzalność czynności prawnych, tylko nieliczne zaś maja charakter abstrakcyjny (oderwane od swej causy; np. przekaz, weksel i czek). Tradycyjnie wyróżnia się następujące trzy typy causy:

a)    causa obligandi velacquirendi - celem jest nabycie prawa lub innejkorzyści przed dokonującego czynności prawnej (np. sprzedaż),

b)    causa solvendi - celem jest zwolnienie się od obowiązku ciążącego na osobie dokonującej przysporzenia (np. zaplata długu),

c)    causa donandi - przysporzenie następuje nieodpłatnie (np. darowizna).

6.    Odpłatne i nieodpłatne

Czynność jest odpłatna, jeżeli strona która dokonała przysporzenia, otrzymuje lub ma otrzymać w zamian za nie jego ekwiwalent (korzyść majątkową). Czynności te można podzielić na:

-    zawsze odpłatne (np. sprzedaż, najem, dzieło),

-    zawsze nieodpłatne (np. darowizna, użyczenie),

-    zależne od woli stron (np. pożyczka, zlecenie, przechowanie).