110065

Metoda Rockwella polega na wciśnięciu wglębnika diamentowego w postaci stożka w próbkę o twardości w zakresach przewidzianych skalami A. C. D lub wglębnika stalowego w postaci kulki w próbkę o twardości w zakresach przewidzianych skalami B. E. F. G. H, K.

Tecluiika pomiaru polega na dwuetapowym wciskaniu wglębnika. najpierw pod działaniem siły wstępnej FO . a następnie silą główna F. w badaną próbkę przy określonych warunkach obciążenia.

Miarą twardości w tej metodzie jest głębokość trwałego odkształcenia w materiale spowodowana wglębnikiem pod działaniem odpowiedniej siły.

Czujnik zegarowy mierzy głębokość zagłębiania z dokładnością 0.002 mm. Wskazania czujnika wyrażone w działkach. gdy głębokość e' jest wyrażona w^r mm wynoszą: e=e70.002

Aby uniknąć odwrotności oznaczania twardości w metodzie Rockwella (mniejsze wgłębienie oznaczało by mniejszą twardość) przyjęto umownie, że wynik pomiaru będzie wyrażony następująco:

HR=E-c. czyli HR= E- (e70.002)

Stałe E w przypadku stożka diamentowego wynosi 100. a w^r przypadku kulki stalowej 130.

Stożek diamentowy stosowany w tej metodzie ma promień zaokrąglenia wierzchołka 0.2mm Zalety:

-    możliw^rość pomiaru materiałów miękkich i twardych oraz drobnych przedmiotów w przeciwieństwie do Brinclla

-    duża szybkość pomiarów umożliwiająca stosowanie metody do pomiarów warsztatowych

-    prosta obsługa aparatu i prosty ponuai

-    odciski są stosunkowo małe i w^r wielu przypadkach są dopuszczalne na powierzcluuach pracujących

-    ponuara można dokonać nie tylko na płaskich powierzcluiiach Wady:

-    dużo źródeł powstania błędów’ pizez ponuar głębokości odcisku

-    duża liczba skal umownych dlatego istnieje konieczność porównywam a wyników za pomocą tabel

-    niemożność pomiaru twardości cienkich przedmiotów i bardzo cienkich warstw’ naw^ręglanycli. azotowanych itp.

-    duży wpływ nieprawidłowego ustaw ienia przedmiotu na wynik pomiarów.

Metoda Yickersa

Metoda Yickersa polega na wciskaniu w badany materiał regularnego czworokątnego ostrosłupa diamentowego o kącie dwusiecznym a= 136*. wierzchołek ostrosłupa powinien być ostry, ściśle wypolerowany, bez skaz. Twwdością Yickersa nazywamy stosunek siły nacisku F do pola powierzchni bocznej odcisku S.

HV= F/S

Pole powieizcluu odcisku S oblicza się ze wzoru na pole powieizclmi bocznej ostrosłupa czworokątnego:

S= 2 / sin 2 2D □ d

gdzie d- średnia arytmetyczna obu pizekątnych odcisku w^r mm.

Standardowe parametry podczas wykonywania pomiaru to obciążenie 294N (30kG), a czas działania obciążenia powinien wynosić 10-15 s. w pizypadku innych parametrów’ powuuiy być one podane przy symbolu jednostki tw-ardości Yickeisa HV:

540 H V- twardość 540. znuerzona przy obciążeniu 294 N w czasie działanie obciążenia 10-15s

540/HV20/30- twardość 540. zmieizona pizy obciążeniu 196N (20kG x 9.807=196 N) w czasie działania obciążeiua 30 s.

Zalety:

-    zgodność liczbowa HV i HB do 250 HB

-    stosuje się jedna skalę porównawczą w całym zakresie pomiarowym

-    nadaje się do pomiaru zarówno twmdych jak i miękkich materiałów

-    można mierzyć twardość małych pizedmiotów jak i warstw utw^raidzonych

-    ponuai tw^raidości praktycznie nie zniszczy powieizcluu