110396

Mikrobiologia Techniczna - studia zaoczne

Ćwiczenie 3 część teoretyczna

+ Niektóre gatunki Bacillus występują w przewodzie pokarmowym zwierząt

uczestnicząc w procesach trawienia. B. coagnlans, B. Iichenifonnis, B circulans, B. laterosponis, B. pwnilns znaleziono w żwaczu przeżuwaczy, gdzie pomagają w degradacji białek, hemiceluloz, ksylenu, glikozydów.

Morfologia i fizjologia

Bakterie z rodzaju Bacillus są tlenowymi lub względnie beztlenowymi, gramdodatnimi laseczkami, często tworzące układy łańcuszkowe Tworzą cylindryczne, ruchliwe komórki o przeciętnych długościach 1-3 pm, ale bywają też większe {Bacillus meganterium zalicza się do jednych z największych bakterii).Urzęsienie głównie peritrichalne lub biegunowe Spotyka się jednak również szczepy nieurzęsione i nieruchliwe (B. anthracis).

Ze względu na kształt i rozmieszczenie przetrwalników w komórce bakterie rodzaju Bacillus dzieli się na trzy grupy:

-    laseczki wytwarzające przetrwalniki o średnicy mniejszej od sporangium, o kształcie owalnym lub cylindrycznym: B anthracis, B cereus, B megateriuni, B Iichenifonnis, B. subtilis, B. thuringiensis,

-    laseczki wytwarzające przetrwalniki o średnicy większej od sporangium (komórka macierzysta ulega rozszerzeniu), o kształcie owalnym lub kulistym: B. mac er ans, B. stearothennophilus, B. circulans, B. połymyxa,

-    laseczki wytwarzające duże kuliste endospory o średnicy większej niż komórka macierzysta, położone terminalnie: B pasteurii, B. sphaericus.

Wśród bakterii Bacillus znane są gatunki mezofilne, termofilne, psychrofilne. a nawet psychrotrofowe Większość dobrze rośnie w temperaturze pokojowej oraz w 37°C (B Iichenifonnis, B. subtilis). Gatunki tennofilne nie rosną w temperaturze poniżej 45°C, należą do nich min. Bacillus stearothennophilus i Bacillus thennoniber. Do typowych zimnolubnych bakterii zalicza się Bacillus macqttariensis, B. psychrophilus i B psychrosaccharolyticus. Liczne gatunki z rodzaju Bacillus mogą bez wyraźnych zmian metabolicznych adaptować się do warunków środowiska, np. gatunki mezofilne {B. Iichenifonnis, B subtilis, B. coagnlans, B badius, B smithii) mogą rosnąć w temperaturach sięgających 60-70°C. Są to tzw termotolerancyjne laseczki

Bakterie Bacillus, w zależności od gatunku wymagają do wzrostu środowiska o różnym pH. Grupa laseczek alkalofilnych (B. finnus, B alcalphilus, B. lentus, B. pasteurii) prefemje pH zasadowe, natomiast B. subtilis, B. coagnlans, B. Iichenifonnis, B. circulans, B laterosponis, B pumilus lepiej rosną w pH obojętnym.

Niektóre laseczki są lialofilne (B. globisponis, B marinus, B halophilus).

Metabolizm

Bacillus należą do grupy wybitnie heterogeimych chemoorganotrofów. Dobrze rosną na podłożach bulionowych (wyj. B. Iarvae). Na agarze rosną w postaci dużych kolonii o rozmiarach 3-5 mm. W plyimym bulionie rosną w postaci kożuclia lub tworzą zmętmenie w całej objętości pożywki.

Wymagania pokarmowe są bardzo zróżnicowane gatunkowo. Są gatimki, którym wystarczają pojedyncze źródła w^ręgla, azotu i energii {B. cereus, B. Iichenifonnis, B. pumilus, B subtilis), inne potrzebują kompleksowych podłoży z dodatkowymi czynnikami wzrostu

Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej http://www.ar-krak ovv.pl/tz/ktfiint/