111101

odszkodowanie, uznając, że zostały naruszone przepisy prawa wspólnotowego i on z tego tytułu poniósł szkodę. Sąd miał wątpliwości, czy istotnie państwo ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone orzeczeniami sądów, i wolał zapytać o to Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

ETS orzekł, że odpowiedzialność taka istnieje, chociaż w tej konkretnej sprawie nie dopatrzył się wystarczająco poważnego naruszenia prawa wspólnotowego, które by uzasadniało odszkodowanie dla profesora.

Ran Kobler sprawę przegrał, ale obywatele państw członkowskich już wiedzą, że za szkodę wyrządzoną przez sąd krajowy można domagać się od państwa odszkodowania.

Frówstają reżimy i subsystemy.

Jak zapewnić spójność:

1) Wyższość Karty Narodów nad innymi zobowiązaniami zaciągniętymi przez państwa, Art. 103- w przypadku konfliktu między zobowiązaniami członków Narodów Zjednoczonych powstałych na mocy Karty, a ich obowiązkami na podstawie innych umów, zobowiązania z Karty przeważają.

Czy istnieje prawo ponad Kartą narodów? Nie ma jednej odpowiedzi, bo jest wiele odpowiedzi - np. podejście wolontarystyczne odpowie -nie.

Prymat KN jest potwierdzony w:

-    Konwencji Wiedeńskiej o pr.tr. ( Lex superior derogat legi inferiori (łac.: ustawa nadrzędna uchyla ustawę podrzędną)

Jeśli zobowiązanie istniało przed to dochodzi do wygaśnięcia zobowiązania - Lex posterior derogat legi priori (łac. akt późniejszy uchyla moc obowiązującą aktu wcześniejszego),

KN to :

-    wiążące rezolucje RB ( zwłaszcza nakładane sankcje)

-    porozumienia zawarte w ramach Karty - np. porozumienia dotyczące siedziby

-    nie określa skutków prawnych sprzeczności.

Rezolucja wydana poza zakresem RB - ultra vires (praw. wykraczający poza kompetencje) - rezolucje te nie mają pierwszeństwa, ale rozróżnienie tych rezolucji nie jest oczywiste.

Zagadnienie prymatu KN stało się istotne w latach 90.

1986 - powołanie się na art.103 - USA - Nikaragua

Na przełomie lat 70-80 XX w. USA wspierały działające w Nikaragui ugrupowania partyzanckie (contraś). Pomoc polegała m. in. na tym, że członkowie amerykańskich służb specjalnych brali udział w akcjach dywersyjnych (polegających np. na wysadzaniu w powietrze urządzeń portowych).Nikaragua wszczęła przeciwko USA postępowanie przed MTS, domagając się m. in. stwierdzenia, że USA naruszyły art. 2 ust. 4 Karty Narodów Zjednoczonych zakazujący używania siły w stosunkach międzynarodowych.MTS musiał (przed merytorycznym rozstrzygnięciem sprawy) ustalić, czy jest kompetentny do orzekania w sporze (w aspekcie podmiotowym: czy oba państwa wyraziły zgodę na jego jurysdykcję). USA złożyły deklarację w przedmiocie uznania jurysdykcji MTS jeszcze w 1946 roku. Zawarta była w niej jednak tzw. klauzula Vandenberga. Stanowiła ona, że USA nie uznają jurysdykcji MTS w sporach wynikających z umów wielostronnych (a zatem chodzi tu także o KNZ).

MTS stwierdził jednak, że zakaz użycia siły w stosunkach międzynarodowych obowiązuje także na gruncie zwyczajowego prawa międzynarodowego. Można zatem uznać, że spór powstał na gruncie prawa zwyczajowego, w związku z czym MTS miał jurysdykcję.

1998 - Sprawa Lockerbie (Libia v. USA i GBR; MTS, 1992 rok) 21 grudnia 1988 roku nad szkocką miejscowością Lockerbie eksplodował samolot PANAM z ok. 270 osobami na pokładzie.

USA i GBR (obywatelami których była większość ofiar) zażądały od Libii wydania dwóch oficerów jej wywiadu, podejrzewanych o podłożenie ładunków wybuchowych na pokładzie samolotu.

Libia odmówiła. Wskazała, że sama może osądzić podejrzanych, a jej uprawnienie w tej mierze wynika z konwencji montrealskiej z 1971 roku o zwalczaniu bezprawnych czynów skierowanych przeciwko bezpieczeństwu lotnictwa cywilnego. Art. 5 ust. 2 stanowił: „Każde Umawiające się Państwo podejmie [...] takie środki, jakie będą konieczne do ustanowienia jego jurysdykcji [...] w przypadku gdy domniemany sprawca przestępstwa znajduje się na jego terytorium, a Państwo to nie wydaje go [...] żadnemu z [innych] Państw [uprawnionych] [np. państwu, w którym zarejestrowany był samolot będący przedmiotem zamachu - dop. aut.]'. RB ONZ mocą rezolucji nr 731 wezwała Libię do spełnienia żądania USA i GBR. Rezolucja ta miała charakter wiążący. Art. 25 KNZ stanowi, że: „Członkowie Narodów Zjednoczonych zobowiązują się przyjąć i wykonać postanowienia Rady Bezpieczeństwa, zgodnie z niniejszą Kartą".