111767

Tabela 1. Obroty handlu zagranicznego według grup krajów - pochodzenia i przeznaczenia (Import I eksport)

Wyszcze-	Ogółem	Kraje rozwinięte			Rozwija-	Europa
gólnienie		Ogółem	EWG	EFTA	jące się	Śr.-Wsch.
Import:
1981	100,0	37,3	21.1	4.3	13,1	49,6
1985	100,0	30,0	17,5	6,2	16,5	53,5
1989	100,0	46,9	30,9	9,8	19,6	33,5
Eksport:
1981	100,0	34,5	22.4	6,4	19,2	46,3
1985	100,0	32,9	22,5	6,8	18,1	49,0
1989	100,0	43,0	27,9	8.7	19,8	37,0

Źródło: Rocznik Statystyczny Handlu Zagranicznego 1993, GUS, Warszawa 1993, s. 11.

Analizując tabelę 6 możemy już zauważyć tendencję do przeorientowywania polskiej wymiany handlowej ze Wschodu na Zachód. Wyjątkiem była połowa lat osiemdziesiątych, gdzie obroty z krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Wzrosły do około 50% w eksporcie i imporcie. Powodem tego, jak już zaznaczono, była izolacja polityczna i gospodarcza Polski.

Pod koniec lat osiemdziesiątych mam już do czynienia z trwałą tendencją do zmniejszania udziału państw tego regionu w polskim handlu zagranicznym. Możemy zauważyć, iż w roku 1989 udział państw Europy Środkowo-Zachodniej w polskiej wymianie handlowej spadł do 33,5% w imporcie i 37,2% w eksporcie, przy stałym wzroście udziału państw wysoko rozwiniętych, w szczególności w imporcie. Przyczyn takiego stanu rzeczy możemy wymienić kilka:

•    wzajemne uznanie dwóch ugrupowań gospodarczych EWG i RWPG. Z tabeli wynika, iż szczególnie wzrósł import z krajów EWG. Umowa o wzajemnym uznawaniu się z 25 czerwca 1988 roku spowodowała zdynamizowanie kontaktów handlowych;

• pogarszająca się sytuacja gospodarcza krajów regionu (w latach 1985-1994 PKB w tych krajach spadł średnio o 5,1% w skali rocznej)⁴. Doprowadziło to w stosunkowo krótkim okresie czasu do trwałych niedoborów na rynku dóbr konsumpcyjnych i konieczności importu;

•    stosunkowo niski poziom polskiego handlu zagranicznego (udział eksportu w tworzeniu dochodu narodowego Polski w roku 1988 wynosił zaledwie 7%)⁵ spowodował, iż łatwa i szybka była jego reorientacja;

⁴    Income per head...op. clt.

⁵    W. Collins, D. Rodrik - Eastern Europę... op. clt., s. 32.