762
LUDNOŚĆ
Dane te oparte są na statystyce przedwojennej, podział według krajów pochodzenia odpowiada więc przedwojennym granicom politycznym. Wykazują one stopniowe przesuwanie się ognisk emigracyjnych Europy z zachodu na wschód i południe, z Anglji, Niemiec, krajów skandynawskich do Włoch, Polski, Rosji, Austrji i t. d.
Inne kraje Ameryki w rozpatrywanym okresie miały również charakter wybitnie immigracyjny, chociaż masy immigrantów, które się do nich kierowały, były znacznie skromniejsze; dodać należy, że i statystyki tych krajów są naogół znacznie mniej dokładne (z wyjątkiem Kanady).
Jak już wspominaliśmy, Kanada wykazywała w XIX stuleciu raczej przewagę emigracji nad immigracją:
TABL. 15 . EMIGRACJA I IMMIGRACJA W KANADZIE.
Okresy |
Emigracja |
Immigracja |
Różnice |
Emigracja |
Immigracja |
Różnice |
W tysiącach osób |
Przeć, rocznie na 1 000 mieszkańców | |||||
1821—1830 |
82 | |||||
1831—1840 |
250 | |||||
1841—1850 |
. |
346 | ||||
1851—1860 |
. |
278 | ||||
1861—1870 |
373 |
179 |
—194 |
11,2 |
5.4 |
— 5.8 |
1871—1880 |
427 |
343 |
- 84 |
10,9 |
8,8 |
- 2,1 |
1881—1890 |
922 |
886 |
— 36 |
20,2 |
19.4 |
— 0,8 |
1891—1900 |
402 |
322 |
— 81 |
7.9 |
6.3 |
— 1,6 |
1901-1910 |
866 |
r 848 |
J-982 |
13.8 |
*9.3 |
+15.5 |
I9II-1915 |
1 035 |
1 382 |
+ 347 |
27 |
36 |
+ 9 |
1861—1915 1821—1915 |
4°25 |
4 959 5 915 |
+ 934 |
W świetle tych danych Kanada wygląda raczej jak kraj tranzytowy niż jak kraj immigracyjny. Rzeczywiście, dane spisów ludności w Kanadzie i w Stanach Zjednoczonych dają pod tym względem obraz niezmiernie charakterystyczny. Oto np. spis r. 1921 wykazał w Kanadzie 1 956 tys. osób urodzonych zagranicą, z czego 855 tys. przybyłych do Kanady w latach 1911 do 1920 — 742 tys. przybyłych w latach 1901—1910 i 332 tys. przybyłych przed r. 1901. Z drugiej strony pełna liczba immigrantów do Kanady w latach 1911 do 1920 wyniosła 1 781 tys. osób, dla okresów wcześniejszych dane podaje tabl. 15. Liczba osób urodzonych zagranicą według spisu r. 1911 wynosiła 1 587 tys., zwiększyła się więc w ciągu dziesięciolecia tylko o 369 tys.; wynika stąd, że 1 412 tys. osób, urodzonych poza Kanadą, bądź zmarło w Kanadzie, bądź też wyemigrowało w ciągu tego okresu; z liczby tej przynajmniej 400 tys. przypadało na immigrantów, przybyłych przed r. 1911, a bliższa analiza wykazuje, że dalsza emigracja (przeważnie do Stanów Zjednoczonych) następuje nieraz po długoletnim pobycie w Kanadzie.
Zbliżone do Kanady rozmiary immigracji brutto, ale znacznie większe nadwyżki immi-gracyjne wykazuje Argentyna; dane statystyczne istnieją tu dopiero od połowy XIX stulecia, jednakże, jak się zdaje, immi-gracja w okresie wcześniejszym była stosunkowo niewielka.
TABL. 16. IMMIGRACJA DO ARGENTYNY PRZED WIELKĄ WOJNĄ (w tysiącach osób)
Okresy |
Immigracja | |
Brutto |
Netto | |
1856—1860 |
20 |
II |
1861—1870 |
160 |
77 |
1871—1880 |
261 |
85 |
1881—1890 |
841 |
638 |
1891—1900 |
648 |
320 |
1901-1910 |
1 764 |
I 120 |
1911—1915 |
I 012 |
324 |
1856—1915 |
4 7°6 |
2575 |
Liczby te dotyczą tylko cudzoziemców; można mieć pewne zastrzeżenia co do ich kompletności, gdyż np. w r. 1910 szacowano liczbę cudzoziemców, mieszkających w Argentynie na 2,4 miljonów z czego 930 tys. Włochów (40%), 830 tys. Hiszpanów (35%) i 200 tys. obywateli republik Ameryki Południowej (9%).
Następne zkolei miejsce jako kraj immigracyjny w Ameryce zajmuje Brazylja. Fragmentaryczne dane dla pierwszej połowy