Art. 1011 i 1012 k.p. przewidują możliwość umownego ustanowienia przez strony stosunku pracy zakazu konkurencji pracownika wobec pracodawcy w czasie trwania lub po ustaniu stosunku pracy. Giodzi o zakaz prowadzenia konkurencyjnej działalności przez pracowniana własny rachunek oraz zakaz podejmowania zatrudnienia w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz innego podmiotu prowadzącego taką działalność.
DZIAŁALNOŚĆ KONKURENCYJNA - działalność tego samego rodzaju, co prowadzona lub planowana przez pracodawcę. Chodzi o pokrywanie się zakresów działalności choćby w części. Może to być również działalność innego rodzaju, jeśli w związku z nią pracownik będzie mógł wykorzystać wiedzę lub informacje nabyte w czasie pracy u danego pracodawcy, któiych ujawnienie mogłoby narazić go na szkodę.
Umowa o powstrzymaniu się pracownika od konkurencji z pracodawcą nie może zabraniać pracownikowi podjęcia jakiegokolwiek innego równoległego zatrudnienia.
Kodeksowy zakaz konkurencji nie obowiązuje ex lege, lecz z woli stron. Zakaz konkurencji powinien być przedmiotem odrębnej umowy, dla której wymagana jest forma pisemna ad solemnitatem. Odmowa zawarcia przez kandydata na pracownika takiej umowy, może być powodem niedojścia do skutku umowy o pracę. Jeśli odmowa taka nastąpi w trakcie stanie stosunku pracy, to może się ona stać powodem wypowiedzenia umowy o pracę.
Z tytułu zakazu konkurencji obowiązującego tylko w czasie trwania stosunku pracy k.p. nie przewiduje prawa pracownika do jakiegokolwiek odszkodowania lub ekwiwalentu. W umowie jednak strony mogą ustanowić określony ekwiwalent. Jeśli pracownik złamie zakaz konkurencji, pracodawca, który ponosi tym samym szkodę, może dochodzić jej wyrównania wg przepisów k.p. o pracowniczej odpowiedzialności materialnej (z reguły w granicach kwoty równej 3-miesięcznemu wynagrodzeniu pracownika, a w razie umyślnego wyrządzenia szkody - w całej wysokości).
TZW. KLAUZULA KONKURENCYJNA - umowa o zakazie konkurencji obowiązującym po ustaniu stosunku pracy. Występuje wtedy, gdy pracownik ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, np. jeśli chodzi o tajemnicę przedsiębiorstwa. O tym czy zawrzeć taką umowę decyduje pracodawca, który ponosi koszt odszkodowania dla pracownika, natomiast pracownik nie musi się na zawarcie takiej umowy zgodzić. W umowie określa się okres obowiązywania zakazu konkurencji. Po tym okresie zakaz konkurencji nie obowiązuje już pracownika. Jeśli przyczyny uzasadniające zakaz ustaną przed upłynięciem tego okresu to nie zwalnia to pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania. Odszkodowanie nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach. W razie sporu o odszkodowaniu orzeka sąd. Przepisy k.p. nie stanowią o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez naruszenie zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Oznacza to, że pracodawca może dochodzi odszkodowania na zasadach określonych w prawie cywilnym (art. 300 k.p.).