113977

INSTYTUCJE KSZTAŁTUJĄCE BEZPIECZEŃSTWO GLOBALNE

-    bardzo ważny element pozimnowojennego myślenia o bezpieczeństwie

-    instytucje to nie tylko organizacje międzynarodowe, ale i reżimy międzynarodowe, prawo międzynarodowe, platforma socjalizacyjna mająca zapewnić większe bezpieczeństwo

(E. Adler, M. Burnett) - „instytucje to miejsca socjalizacji”

-    strukturalny realizm - instytucje to zbiór zasad, które określają sposób w jaki państwa powinny współpracować i współzawodniczyć ze sobą

-    Robert Keohane - instytucja to pozostający ze sobą we wzajemnych relacjach zespół zasad i norm, rozpoznawalnych w czasie i przestrzeni

-    David Lakę - system jałowy, bo nie jest ani hierarcliiczny ani anarchiczny. Tak różnorodny, że czasem ma cechy anarchii. Instytucje ustalają reguły, państwa zobowiązane do ich przestrzegania. W wielkiej polityce państwa wolą polegać na własnych zasobach. Zwracają się ku instytucjom kiedy same nie mogą zapewnić bezpieczeństwa w określonych strefach.

-    instytucje zapewniające bezpieczeństwo militarne: Traktat o Otwartych Przestworzach -1 stycznia 2002 wszedł w życia, (1 stycznia 2006 funkcjonowanie) - zgoda na przelot w celu obserwacji instalacji wojskowych. W skład wchodzą obywatele obu państw, raport dostępny dla obu stron; poza tym reżimy nieproliferacyjne jak:

•    Reżim Kontroli Technologii Rakietowych

•    Porozumienie z Wassenaar - 1995 przez największych eksporterów broni na świecie. Cel: zbudowanie nowego mechanizmu wymiany informacji i konsultacji. Wstrzymanie się od działań mogących niekorzystnie wpłynąć na poziom zbrojeń innych krajów, (dot. broni konwencjonalnej)

•    Grupa Australijska - 1985, w celu koordynacji eksportu w zakresie Konwencji o zakazie broni biologicznej i toksynowej oraz Konwencję o zakazie broni chemicznej. Spotkania w Ambasadzie Australii w Paryżu. Cel podst: ograniczenie rozprzestrzeniania broni chemicznej, biologicznej.

-    bezpieczeństw o ekonomiczne kreowane przez WTO (World Trade Organisation) — Światową Organizację Handlu; instytucja odpowiedzialna za zagrożenia środowiska naturalnego - Protokół z Kioto - cel złagodzenie degradacji środowiska.

-    prawo międzynarodowe jako instrument kształtujący bezpieczeństwo - większość rozwiązań prawnych sprzed 1989, ale są i nowe: Protokół kartageński o bezp. biologicznym z 2000 roku; większa rola aktorów pozapaństwowych w procesie egzekwowania prawa międzynarodowego, głownie w sferze ochrony środowiska czy naruszeń praw człowieka