114230

OCENA RYZYKA jest definiowana jako proces określający prawdopodobieństwo wystąpienia negatywnych skutków w wyniku narażenia organizmów żywych na jeden lub więcej działających czynników ( EPA, 1992).

Ocena ryzyka jest procesem, w którym ryzyko wynikające z określonego narażenia poddawane jest ocenie ilościowej lub jakościowej. Ocena ryzyka obejmuje zarówno ocenęryzyka zdrowotnego (health risk)jak i środowiskowego (environmental risk).

FUNKCJA PRZYPISANA NARAŻENIU (AF - Attributable Fraction)

Jaka część przypadków choroby w grupie narażonych na dany czynnik ryzyka jest spowodowana działaniem tego czynnika?

np. 64% przypadków udaru mózgu występujących u osób palących jest spowodowana paleniem tytonia

RYZYKA PRZYPISANE POPULACJI (PAR - Attributable Risk)

Jaką część zapadalności na daną chorobę w populacji przypisuje się narażeniu na dany czynnik ryzyka? np. palenie tytoniu jest przyczyną 41% przypadków udaru mózgu występujących w populacji generalnej.

osobnicze mierniki ryzyka - zachorowania ub zgonu obejmują cechy genetyczne, psychiczne i oddziaływania środowiska życia

cechy te oraz środowisko zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia jednostki chorobowej u danej osoby,

USTALENIE MIERNIKÓW RYZYKA WIĄŻE SIĘ ZAWSZE Z OKREŚLENIEM NORMY lub przeciętnego działania badanego zjawiska;

klasycznym przykładem sq czynniki ryzyka wystąpienia cłtoroby wieńcowej: otyłość, palenie tytoniu, siedzący tryb życia, podwyższony cholesterol, nadciśnienie tętnicze, podwyższony poziom cukru, częste zbyt duże napięcie psychiczne (stres)

im więcej czynników iyzyka dotyczy jednego osobnika tym prawdopodob. wystąpienia choroby jest większe;

! wykazanie występowania kilku osobiczych czynników iyzyka pozwala na stosowanie indywidualnej profilaktyki osoby zgrożonej (odchudzanie, zmiana trybu życia...)

!! znajomość pojedynczych i skojarzonych czynników ryzyka pozwala na stosowanie profilaktyki u osób na razie niezagrożonych

zbiorowe mierniki ryzyka - zjawiska działające niekorzystnie na całą lub wybraną grupę populacji, w taki sposób, że ich obecność zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia określonej choroby lub zespołu chorób, np. alergicznych;

do niekorzystnych czynników populacyjnych zaliczyć można zanieczyszczenia wody, powietrza, gleby, produktów żywnościowych np. pestycydami, dymami fabrycznymi; kontakty z nowo syntezowanymi subs. chemicznymi; nawyki żywienia - nadmiar węglowodanów;

warunki mieszkaniowe, klimat, masowe nadużywanie alkoholu, nadużywanie leków opisane są także czynniki iyzyka dla innych chorób, jak np. przewlekłych nieswoistych chorób układu oddechowego, przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek, ostrych zapaleń trzustki i innych;