112709

o związanych z działalnością podstawową (koszty zakupy materiałów i komponentów zużywanych w produkcji, operacji wytwórczych, logistyki, marketingu, usług, serwisu itp.);

o związanych z działalnością pomocniczą (koszty tworzenia i utrzymania infrastruktury przedsiębiorstwa, gospodarki kadrowej, badań i rozwoju).

Łańcuch kosztów w przedsiębiorstwie stanowi zazwyczaj tylko część ogólnego systemu kosztów, które są ponoszone od momentu pozyskania surowca aż do dostarczenia gotowego wyrobu ostatecznemu konsumentowi lub użytkownikowi. W wielu przypadkach liczba pojedynczych łańcuchów kosztów w takim systemie jest znaczna.

Dążąc do uzyskania przewagi kosztów, przedsiębiorstwo może dokonać własnego lańcuclia kosztów:

o takiej alokacji zasobów, by zapewnić ich najbardziej produktywne wykorzystanie -skoncentrować zasoby na najbardziej zyskownych wyrobach i rynkach oraz w produktywnych jednostkach organizacyjnych i funkcjach; o wyeliminowania produktów, rynków', funkcji czy jednostek organizacyjnych, które nie zapewniają właściwego wykorzystania zasobów' (nastąpi więc zmiana pozycji przedsiębiorstwa).

Przedsiębiorstwa może dokonać również redukcji kosztów jednostkowych, wychodzących poza swój łańcuch kosztów. W wielu przypadkach istnieją możliwości obniżki kosztów całego systemu przez działania korporacyjne przedsiębiorstw znajdujących się w danym systemie kosztów'.

Jeżeli przedsiębiorstwa może osiągać i utrzymywać przywództwo w zakresie kosztów, to może osiągać ponadprzeciętne rezultaty w danej branży (przy założeniu, że kształtuje ceny na poziomie przeciętnym w danej branży). Pizy ekwiwalentnym lub wyższym poziomie cen w stosunku do konkurentów' przywódca w zakresie kosztów może pizekształcać swoją pozycję, uzyskując lepsze od nich rezultaty.

Pozycja kosztow^ra zapewiua przedsiębiorstwu ocluonę przed konkurentami, osłabia oddziaływanie dostawców i odbiorców itp. Chociaż koszty są głównym źródłem przewagi konkurencyjnej, przewodzeme w zakr esie kosztów musi łączyć się jednak z podobnym lub porównywalnym z konkurentami zróżnicow'amem działalności. Osiąganie przywództwa w zakresie kosztów wymaga często wysokiego udziału przedsiębiorstwa rynku lub innych sprzyjających okolicznościach, np. dogodnego dostępu do źródeł surowców i materiałów. Wymaga to także często odmiennego projektow'ania i wprowadzania produktów na rynek.