115161

Działalność ustawodawcza rządów sanacyjnych szła w kierunku umacniania władzy i ograniczania wpływów opozycji. Taki też był cel ustanowienia konstytucji kwietniowej. Problem stawał się dla sanacji bardzo pilny, gdyż stan zdrowia Piłsudskiego stale się pogarszał. 26.1. 1934 r. Komisja Konstytucyjna przedłożyła Sejmowi główne tezy nowej ustawy zasadniczej. Opozycja posiadała dość mandatów by nie dopuścić do uchwalenia tez, ale zamiast ich zwykłego oddalenia, część posłów opozycyjnych ostentacyjnie opuściła salę obrad. Obecna na posiedzeniu prorządowa większość uchwaliła tezy jako projekt konstytucji. W Senacie BBWR dysponował większością zdolną do przeforsowania swojej woli, niemniej dyskusja trwała ponad rok. W marcu 1935 r. projekt konstytucji powrócił pod obrady Sejmu. Poprawki Senatu rozpatrywano jednak nie w trybie dyskusji nad projektem konstytucji, lecz w trybie poprawek do zwykłej ustawy, nie wymagającym większości 2/3 lecz 11/20 głosów. Posłowie sanacyjni odrzucili sprzeciw opozycji i przegłosowali poprawki zwykłą większością. Opozycja miała zatem podstawy do twierdzenia, że nową konstytucję uchwalono niezgodnie z obowiązującą procedurą. Nowa konstytucja zakończyła proces przebudowy ustroju państwa z demokratycznego na autorytarny. Nadrzędna rola państwa i prezydenta oraz ocena obywateli wobec „wartości wysiłku i zasług” upodabniały Polskę do konstytucji krajów korporacjonistycznych.

35) Sejm i Senat w konstytucji kwietniowej.

Rola Sejmu i Senatu została ograniczona, choć zarazem rząd uniezależniono od parlamentu (dominacja władzy wykonawczej w państwie).

Sejm miał pochodzić z powszechnych, równych, tajnych i bezpośrednich wyborów, przy czym prawo wyborcze do Sejmu ograniczono do osób powyżej 24 lat a bierne powyżej 30 lat. Sejm sprawował funkcję ustawodawczą (ustalał budżet i nakładał podatki) oraz miał mieć kontrolę nad działalnością rządu: miał możliwość wystosowania żądania ustąpienia gabinetu lub ministra, pociągnięcia ich do odpowiedzialności konstytucyjnej, składania interpelacji, zatwierdzania corocznych rachunków państwowych, udzielania rządowi absolutorium, udziału w kontroli nad długami państwa.

-> Rozszerzono kompetencje Senatu: udział (jednak bez prawa do zapoczątkowania) w uchwalaniu wotum nieufności rządowi lub ministrowi, uchylanie zarządzeń wprowadzający stan wyjątkowy, a jego marszałek otrzymał zamiast marszałka Sejmu funkcje związane z zastępstwem prezydenta. Czynne prawo wyborcze posiadały osoby po skończeniu 30 lat, natomiast bierne po skończeniu lat 40. 1/3 liczby senatorów mianował prezydent, 2/3 miała pochodzić z wyborów, ale nie powszechnych tylko przez tzw. elitę, do której można było należeć poprzez zasługi, wyższe wykształcenie bądź zaufanie w szerokim znaczeniu tego słowa.

Sejm i Senat mogły być odwoływane i rozwiązywane przez prezydenta.

Zrównane zostały długości kadencji Sejmu i Senatu - kadencja Sejmu i Senatu została ustalona na 5 lat.

Konstytucja wprowadziła indywidualną i solidarną odpowiedzialność parlamentarną członków gabinetu przed Sejmem i Senatem.