115569

Maciej Karwiński Tomasz Jagiełło

Związek Młodzieży Polskiej *'%et"

W roku 1887 utworzono w Krakowie organizację młodzieżową opierającą się na założeniach mchu narodowego. Inicjatorem był jeden z „ojców" mchu. Zygmunt Balicki. Po roku funkcjonowania. ZMP Zet włączono w skład Ligi Polskiej.

Cele programowe:

-    dążenie do niepodległości Polski

-    działanie na gruncie sprawiedliwości politycznej, narodowej i społecznej

-    tolerancja wobec iiuiych narodowości i wyznań, pod warunkiem, iż uznają one naczelną zasadę niepodległości i jedności Polski

-    szerzenie oświaty i kultury wśród ludu wiejskiego i miejskiego

-    cel bezpośredni: stworzenie pizez czas studiów uniwersyteckich twardej szkoły cliarakterów, zaprawionych do późniejszego życia obywatelskiego

Fonny działania:

-    tworzenie tajnych kółek oświatowych

-    zakładanie tajnych bibliotek, czytelni

-    manifestacje i obchody patriotyczne

Liga Narodowa

W 1893 r. w wyniku wewnętrznego rozłamu w Lidze Polskiej, doszło do przejęcia władzy w organizacji pizez Romana Dmowskiego. Zygmunta Balickiego i Ludwika Popławskiego, którzy na jej podstawie utworzyli nową tajną organizację - Ligę Narodową.

Cliarakteryzowało ją dążenie do utworzenia jednolitego narodowo państwa. Ze względu na potrzebę utworzenia silnego, jednolitego narodu. Liga negowała jakąkolwiek walkę klasową.

Za zagrożenie uważała działalność nuiiejszości narodowych Działacze Ligi Narodowej obawiali się bowiem, że mniejszości narodowe osłabiają naród polski oraz stanowią zagrożenie dla kultury polskiej

-    szczególnie kultiuy tak silne jak np. żydowska lub niemiecka. Z tego powodu głoszono potrzebę nie tyle fizycznego usunięcia przedstawicieli mniejszości z Polski, ale ich polonizowania - mieszkańcy Polski mieli być Polakami.

Ponadto zwolennicy Ligi Narodowej piętnowali ludność przejawiającą ugodowy stosunek względem władz carskich - uważali takie zachowanie za zdr adę narodu.

Głównym organem prasowym Ligi Narodowej był wydawany we Lwowie "Przegląd Wszechpolski". Stronnictwo Narodowo Demokratyczne

W roku 1897 utworzono nowe ugrupowanie, tym razem legalnie i za zgodą władz rosyjskich.Na jego czele stanął Roman Dmowski, który jeszcze w' Lidze Narodowej postulował ugodowy kurs względem władz rosyjskich. Zdaniem Stronnictwa, tylko drogą negocjacji można było uzyskać autonomię. Organizacja negowała akcje terrorystyczne oraz przygotowania społeczeństwa do walk zbrojnej - za najważniejszy cel stawiało sobie wykształcenie narodu polskiego i jego polityczne uświadomienie. Generalnie kontynuowano ogólne założenia Ligi Narodowej, takie jak negowanie walki klasowej, potrzeba wchłonięcia przez naród polski nuiiejszości narodowych.

Co więcej, za poważny problem Liga postrzegała szeroki udział ludności pochodzenia żydowskiego w gospodarce i polityce polskiej - postulowano odsunięcie Żydów od ważniejszych stanowisk.

Cele programow-e:

-    rozwijanie świadomości narodow ej wśród chłopów i robotników

-    patriotyczne wychowanie młodzieży i społeczeństwa

-    budowanie jedności narodowej

-    polonizacja nuiiejszości narodowych

-    kultywowanie wartości narodowych

-    obniżenie zdaniem Ligi. nadmiernej obecności Żydów w życiu politycznym i gospodarczym kraju