Interpretacja systemowa różnych form pracy ludzkiej
Od niepamiętnych czasów czynności zmierzające do kształtowania i opanowania otoczenia były jednymi z najważniejszych i najbardziej charakterystycznych czynności ludzkich. Do czynności tych należy:
> tworzenie coraz doskonalszych narzędzi, umożliwiających coraz skuteczniejsze oddziaływanie na otoczenie;
> dążenie do coraz lepszego poznaniu otoczenia, aby określić najbardziej efektywne sposoby oddziaływania na otoczenie.
Na uwagę zasługuje to, że właściwie wszystkie znane formy pracy ludzkiej można opisywać posługując się pojęciami teorii systemów i sterowania. Ze względu na bardzo dużą przydatność tych pojęć przy opisie konstrukcji i zasad działania robotów jest pożądane zaznajomienie się z tymi pojęciami właśnie na przykładach najbardziej prostych i znanych, a związanych z pracą ludzką.
1. Praca bez narzędzi
Najbardziej prymitywny etap rozwoju pracy ludzkiej to etap pracy bez narzędzi. Charakteryzuje się on tym, że człowiek oddziałuje na przedmioty ze swojego otoczenia bezpośrednio swoimi rękoma, wykorzystując przy tym energię mięśni sterowaną za pomocą systemu nerwowego.
Oddziaływanie na przedmiot wymaga znajomości wielu jego właściwości, całokształt których tworzy stan przedmiotu. Na podstawie informacji o stanie przedmiotu (np. o głębokości i średnicy dołu, barwie ziemi, twardości gruntu itp.) przekazywanej do systemu nerwowego człowieka za pomocą naturalnych przetworników pomiarowych, jakimi są zmysły: wzroku, dotyku, słuchu, węchu i inne, może on modyfikować swoje oddziaływanie na przedmiot. Charakterystyczną cechą najprostszej nawet pracy ludzkiej jest więc istnienie sprzężenią zwrotnego pomiędzy przedmiotem a człowiekiem (rys. 1).
Rys. 1. Schemat blokowy pracy bez narzędzi
2