117741

4.    Co to jest prowizorium budżetowe państwa, kiedy jest uchwalane, scharakteryzuj różnice pomiędzy nim a ustawą budżetową.

Prowizorium budżetowe to alternatywa wobec ustawy budżetowej. Jest on opracowywany, uchwalany i kierowany do sejmu gdy rząd nie może opracować, uchwalić i skierować do sejmu w terminie do 30 września projektu ustawy budżetowej. Prowizorium budżetowe obejmują takie same kryteria jak projekt budżetu państwa lecz ustala się go na okres mniejszy niż rok.(najczęściej kwartał) Prowizorium wygasa wraz z upływem terminy na który zostało uchwalone bądź gdy ustawa budżetowa zostanie uchwalona. Inicjatywa tworzenia PB należy tylko radzie ministrów podobnie jak przy projekcie ustawy budżetowej. Uchwalenie ustawy o prowizorium budżetowym nie zwalnia sejmu z tworzenia projektu ustawy budżetowej.

Jest to tryb awaryjny, który powinien być stosowany wtedy, gdy z różnych powodów brak jest możliwości przygotowania projektu ustawy budżetowej lub dojścia tej ustawy do skutku. RM projekt ustawy o prowizorium budżetowym wraz z uzasadnieniem przedstawia Sejmowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy. Nadto jest zobowiązana przedstawić Sejmowi projekt ustawy budżetowej nie później niż na 3 miesiące przed zakończeniem okresu obowiązywania prowizorium. Prowizorium budżetowe tym różni się od budżetu państwa, że określa dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż rok. Ma charakter tymczasowy. W praktyce polskiej okresem tym jest zazwyczaj kwartał. Ustawa o prowizorium budżetowym traci moc z chwilą wejścia w życie ustawy budżetowej bądź z upływem czasu na jaki została uchwalona. Do projektu ustawy o prowizorium budżetowym stosuje się odpowiednio przepisy o projekcie ustawy budżetowej.

5.    Scharakteryzuj procedurę ustanawiania i rozwiązywania rezerwy ogólnej budżetu państwa.

Rezerwa ogólna jest rezerwą obligatoryjną. Musi być utworzona w budżecie państwa, jednak w wysokości nie wyższej niż 0,2% wydatków budżetowych. Dysponentem jest Rada Ministrów - upoważnia ona premiera (lmln zł) oraz ministra finansów (750tys zł) do dysponowania rezerwą na niespodziewane wydatki np. odszkodowania przy okazji powodzi. Rezerwa nie może być przeznaczona na zwiększenie wydatków, które zostały zmniejszone w trakcje realizacji budżetu w wyniku przeniesień na podstawie art.171.

Najważniejszym instrumentem dostosowania budżetu jednostki samorządu terytorialnego do zmieniających się ciągle sytuacji finansowych jest upoważnienie organu wykonawczego do dokonywania w określonym zakresie zmian w budżecie i tworzenia w nim rezerw. O ustanowieniu rezerw należy decydować na etapie planowania i uchwalania budżetu, ponieważ są one dobrym instrumentem    dostosowującym    budżet    do    zmieniających    się

okoliczności. Mimo tego rezerwy nie powinny być zbyt duże kwotowo. Tworzenie rezerw to w zasadzie tworzenie planu awaryjnego na wypadek zdarzeń, które mogą. ale nie muszą się przytrafić podczas roku budżetowego. Ran taki powinien być elementem budżetu, jednak zawsze nie musi być uruchamiany.

Rezerwa ogólna - powinna być przeznaczana na pokrycie wydatków nadzwyczajnych, nieprzewidzianych w budżecie; kwota rezerwy nie może być wyższa niż 0.2% wydatków budżetu; dysponuje nią RM. która upoważniła do tego PRM (jednorazowo do 1 min) i MF (jednorazowo do 750 tyś); nie można środkami z rezerwy uzupełniać środków uszczuplonych w wyniku przeniesień, chyba że nastąpiło to w związku z wprowadzeniem stanu nadzwyczajnego.

6.    Scharakteryzuj procedurę ustanawiania i rozwiązywania rezerw celowych budżetu państwa.

Rezerwy celowe są rezerwami fakultatywnymi. Suma rezerw celowych nie może przekroczyć 5% wydatków budżetu. Rezerwy celowe pozostają w dyspozycji ministra finansów, który dokonuje podziału tych rezerw w porozumieniu z właściwymi dysponentami części budżetowych nie później niż do 15 października. (do 30 września ministrowie i wojewodowie występują do ministra finansów o podział rezerw celowych). Podziału rezerwy celowej na finansowanie zadań, dla których zostały udzielone zapewnienia finansowania lub dofinansowania z budżetu państwa, MF dokonuje do 20 grudnia. MF po uzyskaniu zgody komisji sejmowej może dokonać zmiany przeznaczenia rezerwy celowej.

Rezerwy celowe mogą być tworzone tylko w sytuacji koniecznej. Dotyczy to zadań, o możliwości wystąpienia których wiemy już podczas uchwalania budżetu ale nie możemy jeszcze ustalić kwoty wydatków na te cele Rezerwy celowe utworzyć można m.in. na spłatę zobowiązań wynikających z roszczeń odszkodowawczych, na awaryjne remonty i odtworzenie budynków lub zniszczonego sprzętu.

Rezerwy celowe - zawiązywane, jeżeli w trakcie przygotowania budżetu nie można dokonać szczegółowego podziału określonych wydatków na pozycje klasyfikacji budżetowej bądź jeżeli odrebne ustawy tak stanowią; łączna kwota rezerw celowych w budżecie państwa nie może przekroczyć 5% wydatków budżetowych ogółem, rezerwa celowa w częściach wojewodów nie może być większa niż 1% wydatków i nie mogą być przeznaczone na finansowanie dotacji; są rezerwy bez górnego limitu: rezerwy związane z wykorzystaniem środków z UE oraz na wydatki, które zostaną wykonane pod warunkiem zaciągnięcia kredytu w międzynarodowej instytucji finansowej. Środki publiczne objęte rezerwa celową mogą być przeznaczone tylko na cel, na który zostały związane zgodnie z klasyfikacją wydatków. MF może jednak zmienić ich przeznaczenie po pozytywnej opinii komisji sejmowej ds. budżetu. Rezerwami celowymi dysponuje MF w porozumieniu z właściwymi dysponentami, ale sa wyjątki: RM - określone przypadki podziału rezerwy na zwiększenie wynagrodzeń wynikających ze zmian organizacyjnych, wojewodowie - rezerwy utworzone w ich częściach, po zawiadomieniu MF. MF samodzielnie -np rezerwy na finansowanie zobowiązań SP. Części ograniczeń nie stosuje się przy stanie wyjątkowym.