Wyraża on bezpośrednio poziom i strukturę obrotów płatniczych z zagranicą.
Bilans jest zestawieniem sporządzonym według ogólnych zasad księgowości. Transakcje międzynarodowe są w nim klasyfikowane jako:
• transakcje debetowe (aktywa/winien) - sq ujmowane ze znakiem minus
• transakcje kredytowe (pasywa/ ma) - sq ujmowane ze znakiem plus
Komponenty bilansu płatniczego:
• rachunek obrotów bieżących
• rachunek kapitałowy i finansowy - pokazuje czy dany kraj jest atrakcyjny inwestycyjnie, jest traktowany jako ostateczność.
• saldo błędów i opuszczeń - Jeżeli transakcji dokonujemy za pośrednictwem banku to bank za nas poinformuje NBP o tej transakcji. Dotyczy tylko transakcji na kwoty większe niż 10000 Euro
• rachunek obrotów wyrównawczych - napływ kapitału powinien odpowiadoć odpływom kapitału na rynek zagraniczny. Na dzień dzisiejszy nie ma kraju, w którym oba zagadnienia równajq się sobie. Zwykle mamy do czynienia z nadwyżkq lub deficytem. Polska ma nadwyżkę.
Rachunek (bilans) obrotów bieżących - rejestruje wszystkie transakcje, które są regulowane w miarę powstania i nie rodzą dla stron żadnych zobowiązań, obejmuje:
• rachunek obrotów towarowych (bilans handlowy)
• rachunek (bilans) usług - import i eksport usług; zaliczamy do nich trzy grupy: usługi transportowe, usługi turystyczne i pozostałe. W Polsce nierezydenci chętniej korzy staję z naszych usług, niż my z ich.
• rachunek (bilans) dochodów - ujmowane sq dochody z pracy i kapitały. Wynagrodzenia oraz dochody od kapitału rzeczowego, materialnegofodsetki od kredytów, lokat, zyski z instrumentów pochodnych lub dźwigni). Dochody napływajqce z zagranicy ujmowane sq po stronie kredytowej. Po stronie kredytowej ujmowane sq wyptywajqce dochody z kraju. W Polsce saldo jest dodatnie.
• rachunek (bilans) transferów jednostronnych - transakcje nieodpłatnie, (darowizny, stypendia, emerytury, wpłaty do budżetu Polskiego, dotacje Unii Europejskiej). Polska jest na pierwszym miejscu jeżeli chodzi o beneficjentów budżetu UE. To saldo do tej pory w Polsce rosło. W 2013 roku może się to zmienić, ale to zależy od tego co nasz premier ustali z UE.
• rachunek obrotów niesklasyfikowanych - eksort i import wykorzystywany przez turystów, (zakupy przez nierezydentów i Polaków w Polsce drobnych usług itp. )
Rachunek (bilans) obrotów kapitałowych i finansowych- obejmuje przepływy kapitału we wszystkich formach, obejmuje:
• rachunek obrotów kapitałowych - ujmuje się wielkość umarzanych zobowiqzań. Z jednej strony sq to umorzone długi przez rezydentów nierezydentom, z drugiej umorzenia długów rezydentów przez nierezydentów. Ujmuje się również zakup i sprzedaż aktywów niematerialnych (patentów, znaków towarowych, licencji z wyjqtkiem inwestorów bezpośrednich) oraz zakup i sprzedaż aktywów niefinansowych o charakterze niekomercyjnym.
• rachunek inwestycji bezpośrednich - ujmowane sq inwestycje bezpośrednie z zagranicy w Polsce (zobowięzania) oraz Polskie inwestycje zagraniczne (należności). Wzrost zobowigzań -łilość ulokowanego kapitału w Polsce przez inwestorów zagranicznych.
Spadek zobowięzań ile kapitału inwestor zagraniczny wycofał z Polski.
Wzrost należności ulokowanie kapitału na rynkach zagranicznych przez Polskę. Spadek należności ilość kapitału jakq Polska wycofała z rynku zagranicznego.
• rachunek inwestycji portfelowych - (należności) inwestycje portfelowe dokonane przez Polskę za granicę, (zobowięzania) inwestycje portfelowe inwestorów zagranicznych w Polsce, [wzrosty i spodki tak jak w inwestycjach bezpośrednich]