Istnieją podstawowe ograniczenia zastosowania rachunku kosztów pełnych które wiążą się z:
• Systematycznym spadkiem udziału kosztów bezpośrednich w kosztach całkowitych na rzecz wzrostu udziału kosztów pośrednich
• Ze zmniejszaniem się możliwości pełnego wykorzystania zdolności produkcyjnych przedsiębiorstwa (zniekształcenie kosztu wytworzenia)
Rachunek kosztów zmiennych - powstał gdy przedsiębiorstwa zostały zmuszone przez otoczenie do przestawienia się z orientacji produkcyjnej na rynkową, gdzie nie produkcja, a sprzedaż są źródłem powodzenia przedsięwzięcia.
W rachunku kosztów zmiennych przyjmuje się założenie, że nie wszystkie koszty wytworzenia poniesione przez jednostkę gospodarczą są kosztami produktów, dlatego nie wszystkie koszty wytworzenia są rozliczane na produkty.
Istotą rachunku kosztów zmiennych jest więc założenie, że jedynie część kosztów wytworzenia produktów zależy od wielkości produkcji.
Rachunek kosztów zmiennych dzieli koszty na zmienne i stałe. Kosztami produktu są tylko koszty zmienne wytwarzania, natomiast koszty stałe wytwarzania nie są składnikiem zapasów produktów i zostają bezpośrednio przyporządkowane przychodom (odnoszone na wynik).