119472

wynagrodzenia każdego zasobu czynnika produkcyjnego niepowiększalnego w krótkim okresie. Z tym zagadnieniem wiązał się także problem kształtowania się cen rynkowych i cen czynników produkcji. Chodziło o przyczynę sprawczą - czy to krańcowe wartości czynnika determinują cenę, czy też odwrotnie, cena determinuje wartość czynników. Marshall wskazywał na dualny charakter zagadnienia, a mianowicie, że w krótkim okresie aktualne renty, płace, stopy procentowe i stopy zysku są zdeterminowane cenami, natomiast w długim okresie jest odwrotnie - to płace, zyski i renty określają ceny. Marshall postulował politykę stabilizacji gospodarczej, w drodze regulacji obciążeń podatkowych i świadczenia pomocy warstwom ubogim oraz działań na rzecz stabilizacji ogólnego poziomu cen 53.lnflacia a zachowania konsumentów

Inflacja przedstawia sytuację, w której ceny nieustannie rosną. Nie oznacza to, że wszystkie ceny zmieniają się w takim stopniu, ani nawet w tym samym kierunku. Niektóre ceny mogą rosnąć bardzo gwałtownie, inne mogą rosnąć bardzo mało, a niektóre nawet spadać. Z inflacją mamy do czynienia, gdy przeciętne ceny rosną. Inflacja może również być określona jako sytuacja, w której wartość pieniądza maleje. Kiedy rosną ceny, to siła nabywcza pieniądza maleje.

Najczęstszą przyczyną inflacji jest wzrost emisji pieniądza bez równoczesnego zwiększania masy towarów i usług lub zmniejszenie masy towarowej, która może być spowodowana zniszczeniami wojennymi, nieurodzajem, zmniejszeniem się produkcji. Niekiedy inflacja wynika z nadmiaru kredytów udzielanych przez banki i jest to tzw. inflacja kredytowa. Korzyści z inflacji osiąga głównie państwo, które pokrywa swoje zobowiązania emisją pieniędzy.

Istnieje wiele odmian, nie ulega wątpliwości że każda odmiana nosi wspólne cechy, permanentnie związane z mechanizmem inflacji. Wskazać tutaj można przede wszystkim na wzrostową tendencję ogólnego poziomu cen, redystrybucję majątku i dochodów, spadek siły nabywczej pieniądza oraz wzrost jego podaży.

Inflacja ma skutki redystrybucyjne. Tracą na niej ci, którzy przez długi czas przechowują znaczne kwoty w gotówce. Zyskuje publiczny emitent, czyli wszyscy obywatele.

Przyczyny inflacji:

-    nadmierna emisja pieniędzy (możliwa tylko w systemie pieniądza dekretowego) nieproporcjonalna do wzrostu gospodarczego, prowadzona poprzez: dodruk banknotów niemających pokrycia; oprocentowanie pieniędzy; działalność kredytową banków komercyjnych

-    niespodziewany i gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych (np. surowców energetycznych), który prowadzi do ograniczenia zagregowanej podaży

-    wzrost zagregowanego popytu w gospodarce

-    niezrównoważony budżet państwa (wydatki z budżetu przewyższają wpływy)