Kryterium , przyjętym w celu wyznaczenia stadiów rozwoju społecznego i typów społeczeństw, jest praca .
Cechy |
Społeczeństwo prcindustriałne (przedprzemysłowe . rolnicze) |
Społeczeństwo industrialne (przemysłowe) |
Społeczeństwo postindustrialnc (poprzemysłowe . informacyjne) |
Model panujących stosunków |
• życie jest grą przeciwko przyrodzie : |
• życie jest grą z techniką (z przetworzoną za pomocą maszyn przyrodą). |
• gra pomiędzy poszczególnymi ludźmi; |
Sposób życia |
• rytm życia wyznaczają pory roku; • codzienną aktywność człowieka określa pogoda; • ważna jest utrwalona tradycja i rytuał; • świat zewnętrzny odczuwany jest poprzez nieustanną zmienność żywiołów (powodzie . trzęsienia ziemi . wybuchy wulkanów); • człowiek skazany jest na drogę wytyczoną przez bogów Ziemi. Niebios. Oceanu; |
• rytm życia odmierza zegar ; • społeczeństwo przemysłowe jest społeczeństwem organizacji hierarchii i biurokracji . w którym ludzie traktowani są jak rzeczy; • działania pragmatyczne (służące realizacji konkretnych celów); |
• orientacja na przyszłość i dalekosiężne prognozowanie; |
Stosowane środki oraz sposób ich zdobywania |
• pozyskiwanie dóbr już istniejących - surowców. • cechą tego etapu rozwoju jest zastosowanie siły roboczej w przemysłach wydobywczych • najważniejsza jest siła mięśni ludzkich i zwierzęcych najważniejsi są ci . którzy dysponują tężyzną fizyczną; • dominują biologiczne źródła energii; |
• u podstaw nazwy tego etapu rozwoju społecznego leżą rewolucje naukowo techniczne; • XVIII w. - „wiek pary” -wykorzystanie maszyn i urządzeń parowych . pojawia się przemysł . wydobycie jest niezależne od siły ludzkich mięśni; • biologiczne źródła energii zostają zastąpione energią maszyn i urządzeń co umożliwia wzrost wydajności pracy oraz pojawienie się standardowych wyrobów masowych; • dominuje maszyna . a szerzej technika; • koniec XIX w. - olśniewające postępy chemii i zastosowanie energii elektrycznej . produkcja tworzyw sztucznych materiałów syntetycznych itp. . • dominuje sektor wytwórczy i przetwórczy . |
• stosowanym środkiem jest informacja; • sposobem zdobywania środków jest przetwarzanie ; • dominuje sektor usługowy (wysoko kwalifikowane usługi. inne niż w poprzednich okresach); |
T echnologia |
• technologia pracochłonna. • praca wykonywana jest wg nie zmienianych przez wiele lat reguł; |
• teduioiogia kapitałochłonna. |
• technologia naukochłaina; |
Główne instynicje |
• |
• główną instytucją jest przedsiębiorstwo. fabryka. • istnieje ..pułk" wykwalifikowanych robotników oraz kierujących nimi inżynierów; |
• główną instytucją staje się uniwersytet (szkoła wryższa), która ma do spełnienia określone zadania . - tworzy wiedzę . która jest głównym bogactwem. kształci ekspertów i doradców; • robotników zastępują uczeni, naukowcy specjaliści najwyższej klasy ; |