120559

4)    ZJAWISKA FIZYCZNE WPŁYWAJĄCE NA PRAWIDŁOWOŚĆ PROCESU

LUTOWANIA:

•    Zwilżalność

•    Rozplywność lutu

•    Kapilarność złączy dyfuzja

5)    ZWILŻALNOŚĆ POWIERZCHNI PRZEZ LUT

Zwilżalność jest to zdolność pokrywania powierzchni lutowanych części cienką, równomierną i nieprzerwaną powloką ciekłego lutu Zwilżanie występuje wtedy, gdy siły przyciągania między cząsteczkami ciekłego lutu, a cząsteczkami lutowanych materiałów (zwanymi silami adhezji) są wieksze od siły spójności pomiędzy cząsteczkami ciekłego lutu (zwanymi silami kohezji).

Stopień zwilżalności określa kąt zetknięcia lutu z powierzchnią podłoża Najkorzystniej jest, gdy kąt ten jest bliski zera. Kąt zwilżenia zależy od r odzaju lutu i zwilżanego metalu.

KĄT ZWILŻANIA POWIERZCHNI PRZEZ LUT

Ysv= Y*i+ Ytv * costp

costp=( y„ Y,i) Yiv

Ysv- napięcie powierzchniowe faza stała- faza gazowa Y>i- napięcie powierzchniowe faza stała- faza ciekła Yh- napięcie powierzchniowe faza ciekła- faza gazowa er- kąt zwilżania

a)    b)

Kropla cieczy na powierzchni ciała stałego w warunkach równowagi dla różnych wartości skrajnego kąta zwilżania a) 9= 0, b) ip<90, c) 9>90, d) 9= 180

W procesie lutowania o wartości kąta zwilżania (9) decyduje zarówno rodzaj materiału zwilżanego i spoiwa, jak i rodzaj środka ochronnego, czyli aktywność chemiczna: topnika, gazu osłonowego lub próżni. Zwilżalność zależy też od parametrów procesu lutowania (temp. i czasu), czystości i chropowatości łączonych powierzchni oraz wielkości szczeliny między nimi Można ją zwiększyć przez:

•    wprowadzenie do lutu składników o dużej aktywności powierzchniowej

•    podwyższenie temperatury lutowania

2