Jeżeli silnik w każdym cyklu pobiera ciepło Q2 z chłodnicy o temp. T* a dodaje ciepło Qi (Qi >Q2) źródłu o temp. Tj (Tj^Ti). Brakująca różnica QrQi pokrywa
a) Dostarczona z zewnątrz praca,
b) Lub Q doprowadzona z dodatkowego źródła.
W pierwszym przypadku silnik działa jako chłodnica obniżając T chłodnicy albo jako pompa cieplna, kosztem W z zewnątrz dostarcza źródła ciepła.
Energia swobodna
Podobną rolę jak entropia czyli wyznaczania kierunku przebiegu zjawiska spełnia w stosunku do przemian izochoryczno-izotermicznych energia swobodna F, wprowadzona przez Helmholtza.
F = U — TS
Jest ona tą częścią całkowitej energii układu, która jest energia dostępną, a więc taką, którą można w każdej chwili zamienić na pracę.
Ponieważ każdy proces nieodwracalny przebiega ze wzrostem entropii, to chociaż całkowita energia układu U jest stała to wartość użyteczna jest coraz to mniejsza, gdyż część energii
^ ^ jest energią związaną, nie nadającą się do wykonania pracy. Zasada degradacji energii. Jeśli w układzie zachodzą przemiany T=const; V=const to warunkiem wystąpienia stanu równowagi termodynamicznej jest minimum F dF — dU — TdS — SdT <, -pdV - SdT aIe dT j dv=0 to dF^O.
Czyli w układzie zachodzą procesy powodujące zmniejszenie F układu, aż do wystąpienia....
W wyniku zmiany N liczby cząstek w układzie energia układu również się zmienia.
Dla zmian odwracalnych dU = dQ + dW + pdN dN - zmiana liczby cząstek w układzie
tŁ - potencjał chemiczny (w przypadku gazu elektronowego w metalach i pół przewodni kach
jest to energia Fermiego. dU = TdS + pdV + pdN
Potencjał chemiczny** — zmianie U układu przy zmianie N o jeden przy S i V=const
Inna definicja potencjału chemicznego dF — dU — TdS - SdT wstawiając x dF = -pdV - SdT + pdN
N zmiana F przy zmianie N o jeden przy T i V=const.
Mamy dwa metale stykające się ze sobą.